Geef ’n kind een iPad en je hebt er geen kind aan. Of is dat te gemakkelijk gedacht?
Het is zó gemakkelijk, zeker op een thuiswerkdag, om kleine kinderen af en toe ‘achter het scherm’ te zetten, terwijl je even ongestoord een telefoongesprek voert of het eten klaarmaakt. Je hebt meteen geen kind aan je kind. Maar het voelt ook ongemakkelijk, die kinderen die gebiologeerd naar een schermpje kijken, in plaats van met de blokken te spelen of op de muren te krijten. Is dat ‘schermen’ wel zo goed voor kleine kinderen, zeker op de lange termijn?
Veelzeggend is een artikel in de New York Times van een een paar jaar geleden, waarin journalist Nick Bilton zich erover verbaast dat CEO’s van techbedrijven hun eigen kinderen maar heel weinig ‘schermtijd’ toestaan. Toen de kinderen van Steve Jobs klein waren, mochten ze bijvoorbeeld door de week helemaal geen gebruik maken van de iPad, en in het weekend maar een half uurtje.
Andere ‘tech-ouders’ blijken minstens zo streng. De reden? Ze kennen de gevaren van de technologie uit de eerste hand en willen niet dat hun kinderen ten prooi vallen aan de verslavende werking ervan. ‘Ik zie het bij mezelf, ik wil niet dat dat mijn kinderen ook gebeurt,’ aldus een van hen in het artikel.
Adam Alter gaat in zijn boek ‘Superverslavend’ dieper in op dit onderwerp. Schermen (niet alleen iPads, maar ook televisies) maken het ouders gemakkelijk, schrijft hij, maar je wilt niet dat kinderen op jonge leeftijd een gewoonte aanleren die ze later maar lastig weer kunnen afleren.
[Hij schrijft dat er in Amerika al stemmen opgaan om kinderen jonger dan twee jaar zelfs helemaal niet bloot te stellen aan schermen – geen televisie, en ook geen iPads of smartphones. De hersenen ontwikkelen zich in die vroege periode namelijk razendsnel en kinderen leren het beste door contact met mensen, niet met schermen, aldus de AAP, een Amerikaanse organisatie van kinderartsen.]
Moet je dan alle schermen het huis uit doen als de kinderen klein zijn? Dat gaat ver.
Maar deze drie tips kunnen volgens Alter wel helpen om er verantwoord mee om te gaan.
1 Zorg voor aansluiting met de ‘echte’ wereld
Moedig je kind aan om wat het leert van een scherm ook in de gewone belevingswereld toe te passen. Speelt je kleuter op de iPad een spelletje met ballen en blokken? Laat het dan daarnaast veel met echte ballen en blokken spelen. Kijkt je kind naar filmpjes met een hond? Wijs dan op straat ook honden aan. En leert je kind de kleuren te benoemen via een digitaal spelletje, laat je kind dan ook kleuren benoemen bij het sorteren van de was of het spelen met duploblokken.
2 Kies voor ‘actief’ in plaats van ‘passief’
Kies spelletjes en televisieprogramma’s waar je kind actief bij betrokken wordt. In Sesamstraat ligt het tempo laag en kan je kind echt meedoen, maar een serie als Spongebob is qua tempo en inhoud veel te hoog gegrepen voor kinderen jonger dan vijf, schrijft Adam Alter. Nog een tip: laat de televisie niet steeds aanstaan op de achtergrond, als een soort bewegend behang, maar kijk echt bewust, liefst samen met je kind, zodat je aan je kind kunt uitleggen wat het ziet.
3 Ga voor het verhaal, niet voor de techniek
Een spelletje waarbij een kind op een scherm slaat en er kleuren rondwervelen is natuurlijk prachtig, maar kies liever apps die draaien om een verhaal en daardoor meer op een prentenboek lijken (bijvoorbeeld Het Muizenhuis (niet gratis), dat aansluit bij het gelijknamige prentenboek). Tips over leerzame apps en websites vind je onder meer op www.mijnkindonline.nl.)
Uiteindelijk geldt hier natuurlijk ook: het hele verhaal is lastig als pappa en mamma zelf de hele dag met hun neus op een schermpje zitten. Dus misschien is de beste tip wel om af en toe zélf je schermen te sluiten. Als je niet bang hoeft te zijn voor zand of water op je smartphone, kun je lekker meespelen in de zandbak of stampen in de plassen. En samen koken is misschien wat minder efficiënt, maar je kunt ondertussen wel lekker kletsen. Dan vervang je schermtijd door wij-tijd. En daar kan éigenlijk geen app tegenop.
Meer lezen:
Boek: Adam Alter, ’Superverslavend. Waarom smartphones, apps en social media zo verslavend zijn, en wat je eraan kunt doen (Maven Publishing). En in dit stuk lees je meer over hoe je zelf om kunt gaan met de verslavende werking van internet.
