Stiefmoeders hebben geen goede naam; we kennen ze vooral uit sprookjes als boos, slecht of vals. Dat ontdekte Jasperina Roozendaal toen ze 16 jaar geleden stiefmoeder werd van Anne (2002) en Eva (2006).
Onlangs kwam haar boek ‘Tot over je oren. Een vrolijke kijk op stiefmoederen’ uit, waarmee ze pleit voor het vieren van het stiefmoederschap. ‘Er valt veel te winnen, waaronder liefde in het kwadraat.’
Luchtigheid in het stiefmoederschap
Jasperina: ‘De eerste jaren van mijn stiefmoederschap heb ik vaak het gevoel gehad dat ik het alleen moest uitzoeken. Ik hoorde en las vooral negatieve verhalen. Er waren wel boeken, maar dat waren boeken met titels als Stiefmanagement, coachingboeken of boeken die al uitgingen van een negatieve situatie. Ik miste de liefdevolle verhalen en positieve rolmodellen. Daarom heb ik dit boek geschreven; ik wil meer luchtigheid in het stiefmoederschap brengen. Laten zien dat het ook goed kan gaan.’
In het boek vertelt Jasperina over haar eigen ervaringen als stiefmoeder, het vallen en opstaan, het plezier en geluk en deelt ze haar tips. We gingen met Jasperina in gesprek.
Wat heeft je verrast in het stiefmoederschap?
‘Zoveel! Toen ik eraan begon wist ik niet goed hoe het zou zijn. Rondom het moederschap zijn zoveel rituelen, houvast en informatie. Dat geldt niet voor het stiefmoederschap. Ik vond het heel leuk dat ik bij de liefde twee meiden kreeg en ben het gewoon maar gaan doen. Wat me verraste was de blik van de buitenwereld, die vaak niet strookte met het geluk dat ik voelde. Dan kreeg ik vragen of het allemaal wel goed ging of bewondering omdat iemand niet kon voorstellen voor een kind van een ander te zorgen. Je hebt soms gekke gesprekken als je vertelt dat je stiefmoeder bent, dan krijg je dingen te horen als: ‘Oh, is dat niet ánders’ of ‘Dus ze zijn niet écht van jou’. Haha, zo zou ik het liever niet omschrijven. Mijn liefde voor mijn dochters is hartstikke echt.’
Als je een moeilijk moment hebt, waar put jij dan kracht uit?
‘Ik verwerk veel dingen door erover te schrijven. Ik houd al heel lang een blog bij en schrijf schriftjes vol. Schrijven is voor mij een onmisbare uitlaatklep. Soms weet ik pas wat er echt is gebeurd en hoe ik mij voel als ik erover schrijf. Het komt dan uit mijn onderbewuste. Mijn advies aan andere (toekomstige) stiefmoeders is dan ook: schrijf! In mijn boek zitten ook een paar schrijfoefeningen die je kunt doen. Om te reflecteren op jouw rol als stiefmoeder maar ook een spannende opdracht waarin je anderen vraagt iets over jou te schrijven.’
Opdracht: ontdek wat voor stiefmoeder jij zou willen zijn
Wat is jouw beeld van een stiefmoeder? Daarover nadenken en het opschrijven kan houvast bieden in je dagelijks leven. Van theorie naar praktijk. De vragen hieronder geven je een eerste zetje.
Vraag 1: Wat voor moeder zou je willen zijn?
Vraag 2: Wat voor stiefmoeder zou je willen zijn?
Vraag 3: Wat zijn de overeenkomsten in jouw antwoorden?
Vraag 4: Wat zijn de verschillen in jouw antwoorden?
Vraag 5: Komen jouw antwoorden overeen met de dagelijkse praktijk? Wat zie je terug en wat niet? Wat lukt je wel en wat (nog) niet?
Omschrijf je antwoorden zo gedetailleerd mogelijk en probeer ten minste drie eigenschappen te noemen die je belangrijk vindt voor een (stief)moeder.
Deze opdracht komt uit het boek ‘Tot over je oren. Een vrolijke kijk op stiefmoederen.’
Is er iets wat je, met de kennis van nu, anders zou doen?
‘Als ik erop terugkijk, heb ik het teveel in mijn eentje willen uitzoeken. Hoewel ik veel lieve mensen om me heen heb, kende ik geen andere stiefmoeders. Behalve de moeder van mijn meiden, maar het voelde gek om met haar hierover te praten. Achteraf was het fijn geweest een soort bondgenoot te hebben gehad, een andere stiefmoeder, voor herkenning en erkenning. Iemand die begrijpt hoe geweldig maar ook hoe overweldigend het soms kan zijn. Om dingen mee te delen die je partner minder snel begrijpt omdat hij nou eenmaal een andere rol heeft. Als ik het opnieuw zou moeten doen, zou ik actiever op zoek gaan naar een andere stiefmoeder. En had ik de mensen om me heen meer meegenomen in hoe het voor mij was om een stiefmoeder te zijn. Nouja, dat laatste heb ik nu in ieder geval gedaan met mijn boek.’
Heb je een boodschap die je aan toekomstige stiefmoeders zou willen meegeven?
‘Maak je eigen verhaal met de kinderen; geef ze jouw tijd en aandacht. Probeer ze beter te leren kennen. Dat is het belangrijkste. Zie ze niet als de kinderen van die vervelende ex of alleen een verantwoordelijkheid van je partner, maar zie ze voor wie ze zijn. Kinderen nog. Be kind. Dat wil niet zeggen dat je het hele gezin op je schouders moet nemen. Wees ook niet te streng voor jezelf. Je kunt niet alles oplossen, maar je kunt wel je beste beentje voorzetten om er samen iets moois van te maken.
En: ga ervoor! Uiteindelijk draait het om de liefde of zelfs de liefde in het kwadraat als het lukt om ook een band op te bouwen met je stiefkind. Welke vorm dat krijgt, maakt dan niet zoveel uit.’
Meer weten?
Lees hier meer over het boek Tot over je oren. Een vrolijke kijk op stiefmoederen (Pressburg, 2024) van Jasperina Roozendaal.
