Of je nu wilt of niet, je zult de blik naar achteren moeten werpen om het heden beter te begrijpen.
Niet zelden is dat een donkere plek, met spinnenwebben en verroeste sloten omdat je er al zo lang niet bent geweest. De laatste jaren merk ik dat het terughalen van oude situaties als vanzelf gaat, en dat ik er vaak net zo door uit mijn evenwicht raak alsof het me op hetzelfde ogenblik overkomt. Ik deins er niet voor terug, maar probeer door te lopen, met een zaklamp in mijn hand, om er iets van te begrijpen. Ik vrees het donker niet, want ik ken haar geschenken en ik weet dat het licht dat erop volgt, altijd nog zuiverder en lichter is dan voorheen.
Herinneringen in beeld
De laatste tijd komen oude herinneringen vooral op in de vorm van beelden – meestal als ik in bad zit, met waxinelichtjes om me heen, of op mijn meditatiekussentje. Ik zie mezelf als kind met mijn gezinsleden of als jonge vrouw in een hachelijke situatie. Ik kan dat meisje of die vrouw zien en voelen wat ze voelt, maar van een kleine afstand die het brede, heldere overzicht geeft dat toen ontbrak. Het is alsof ik naar mijn dochter kijk of iemand anders van wie ik hou.
Terug in de tijd
Als de volwassen vrouw die ik nu ben kan ik me over haar ontfermen, haar vertellen dat iets niet haar schuld is, dat ze niet tekortschiet, dat ze het juist aanvoelt en zich niet vergist en dat ze dapper is. Het voelt alsof ik in zekere zin ‘terug in de tijd’ werk. Mijn woorden en liefde bereiken haar, of het deel dat zij is in mij. Soms denk ik wel eens dat dat meisje zich dankzij de liefde die ik nu stuur toen staande kon houden.
Het is niet meer nodig
Het beste wat je voor jezelf kunt doen, als je dat nog niet gedaan hebt, is in kaart brengen welke strategie je als kind koos om het leven aan te kunnen. Je kunt je realiseren: wat me als kind hielp te overleven, houdt me nu tegen om volledig te leven en lief te hebben. Het is niet meer nodig. Ik ben nu oud en sterk genoeg.
Ontferm je over je jongere zelf
Elke keer als je zenuwstelsel reageert op een situatie die lijkt op een eerdere, pijnlijke situatie (want dat blijft het gewoon doen, maak je geen illusies), stel je je reactie uit. Je wacht en ondergaat wat je voelt, hoe kinderachtig of hysterisch het ook is. Hevige emoties proberen je altijd iets te vertellen en meestal is dat een heel oud verhaal. Misschien kun je op dat moment al begrijpen hoe het te maken heeft met iets van vroeger, en anders later.
Denk terug aan het kind dat je was en pak de hand van dat kleine meisje dat of die kleine jongen die zich wil beschermen of verdedigen. Zeg tegen haar of hem: ‘Het komt goed. Ik ben erbij, we doen het samen’. Zodra je je ontfermt over je jongere zelf, zullen er dingen verschuiven.
Helen naar achteren
Ik draag het kind dat ik was nog in me en als jonge vrouw droeg ik de kiemen van de vrouw die ik nu ben in me. Ik kijk, begrijp en heel – naar achteren, naar het heden en naar voren, naar de oudere vrouw die ik zal worden. Ze zal me er dankbaar voor zijn.
