Als ik de kamer binnen kom hoor ik mijn oudste tegen haar kleine broertje zeggen: ‘Dat ben jij!’ Ze hebben hun babyboeken uit de boekenkast gehaald en zitten ermee op schoot. Mijn blik valt op een ziekenhuisfoto met een intens gelukkige vriend en een verse baby op mijn buik en ik draai me abrupt weer om.
Het beeld doet mijn keel dichtknijpen en zwengelt vertrouwde radars aan: ‘Hoe kan het nou mis zijn gegaan?! Hoe kan diezelfde man anderhalf jaar later ineens opstappen?’ Het zijn vragen waarvan ik dacht dat ik ze allang achter me had gelaten omdat ik het antwoord wel nooit helemaal zou weten.
Je weet alles nog precies
Dat doen foto’s: ze brengen een oude realiteit weer terug alsof het gisteren was of zelfs vandaag. Kijk, daar ligt het in geuren en kleuren voor je neus en je weet alles nog, alle emoties die je voelde, wie de foto maakte, hoe de sfeer was. Het contrast van de realiteit van toen met die van nu kan zo enorm zijn dat je ervan in de war raakt. Alle tijd ertussen lost op en je flitst heen en weer tussen dat moment en het heden met een op hol geslagen hoofd en hart.
Er is geen periode waarin je zo hysterisch veel foto’s schiet als in het eerste levensjaar van je kind. Het liefst zou je de hele dag integraal filmen en fotograferen. Baby op opa’s schoot, baby in de draagzak, baby lacht, baby kruipt, baby heeft gek hoedje op, baby op het strand, baby eet hapjes, baby staat rechtop! De ontwikkelingen gaan zo verbijsterend snel dat je alles wilt vastleggen. Want vastleggen is precies wat we willen: het moment laten stollen in de tijd, het als een pakketje invriezen om op elk moment weer vers uit de diepvries te kunnen halen om opnieuw te beleven.
Oud geluk
Als gezinsfoto’s worden gemaakt denk je dat je daar later hoogstens met een weemoedig lachje naar zult kijken. Maar bij een scheiding kan oud geluk een marteling worden. De beelden jagen je een kille diepte van verlies in. Het is alsof die momenten bedorven zijn als je ze uit de diepvries haalt. Er valt niet meer van te genieten. Het zegt alleen maar pesterig: Nooit meer. Nooit meer.
Ik verman mezelf en ga bij mijn kleintjes op de bank zitten. ‘Ja toch, mama, dat is toch zo?’ vraagt mijn oudste. Ik knik en zeg dat die dag, bijna vijf jaar geleden, toen haar broertje geboren werd en de dag dat zijzelf geboren werd, de gelukkigste dagen uit mijn leven waren. En ook die van papa. Terwijl ik het zeg, begrijp ik iets nieuws. Voor iedereen geldt: nooit meer. Het verleden valt voor niemand terug te halen, ook niet door stellen die nog gewoon bij elkaar zijn gebleven. Elke ouder (en sowieso elk mens) valt ten prooi aan rouw om een voorbije fase.
Dankbaar
We bladeren verder, het ene na het andere bijzondere en vrolijke beeld duikt op en ik voel me dankbaar. Het verleden kan niet worden aangetast. Het was mooi. Het is voorbij.
Meer Happinez?
- Susan schreef een brief aan alle bonusouders, stiefouders en verzorgers
- Een stukje voor iedereen die ooit verlaten is door zijn geliefde
- Susan Smit over de troost van social media
