Vogels kijken maakt gelukkig, en de winter is een perfecte tijd om ermee te beginnen. Tips voor beginnende vogelaars!
Vogelen kan op verschillende manieren. Je kunt proberen zoveel mogelijk verschillende soorten te zien – dan wordt het echt een sport. De Duitse wetenschapsjournaliste Johanna Romberg is van een andere richting, die vogels kijkt om het plezier, om de verwondering, omdat het ontspannend en leuk is. Dat maakt haar boek ‘De magie van vogels’ ook zo aanstekelijk voor mensen die van vogels houden – of willen beginnen met vogels kijken.
Waarom vogels kijken gelukkig maakt
Dat is om te beginnen natuurlijk vanwege de vogels zelf. Ze zijn mooi, grappig, wonderlijk, en alleen al dat ze kunnen vliegen geeft een gevoel van vrijheid als je er naar kijkt. Bovendien is ‘vogelen’ fijn omdat je ervoor naar buiten gaat en in mooie natuurgebieden komt. Je bent lekker in beweging, zonder te overdrijven. Ook prettig: het is een hobby waar je weinig voor nodig hebt. Een verrekijker en een vogelboek, en you’re in business. Je hoeft als aspirant vogelaar eigenlijk niet eens de deur voor uit, want juist de vogels in je achtertuin of op je balkon zijn geweldig om mee te beginnen.
Aandacht
Maar de belangrijkste reden dat vogelen gelukkig maakt, is dat het zo ontspannend is. Als je vogels kijkt, ben je met je aandacht bij die vogels. Je observeert, je luistert, je moet soms echt goed kijken om te bepalen welke soort je ziet. Maar dat betekent dat je je aandacht naar buiten richt, weg van je besognes. ‘Je bent afgeleid van alles wat op je ziel drukt,’ zegt Johanna Romberg. ‘Iets heilzamers kan ik me niet voorstellen.’ Kom, probeer het uit! En begin vooral in de winter. Hier zijn wat hele praktische tips van Johanne Romberg:
1. Begin in de winter
De winter is een ideale tijd om te beginnen met vogels kijken. Omdat de bomen kaal zijn zie je de vogels veel makkelijker en als je in de tuin of op je balkon een voederplek inricht voor vogels (vergeet ook het water niet) komen daar talloze vogels op af en als ze naast elkaar zitten vallen de verschillen meteen op. Het is ook prettig dat je dan meemaakt hoe aan het begin van de lente de verschillende vogelsoorten terugkomen van hun overwinteringsplaatsen – als je ze een voor een leert kennen, is dat makkelijker dan als je pas begint in de lente, als alles al door elkaar heen zit te kwetteren.
2. Oefen je verrekijker-skills op koolmezen
Kijken, goed richten, scherpstellen – om behendig om te leren gaan met de verrekijker, kun je heel goed oefenen op koolmezen. Die vallen lekker op in hun geel-met-zwarte jasje, en ze zijn hyperactief, dus het is echt een uitdaging om ze met je kijker te blijven volgen. Koolmezen zitten ook bijna overal, dus je hebt kans dat je ze gewoon in je tuin of op je balkon kunt observeren. Begin met een halve minuut een koolmees volgen, en bouw dan langzaam om.
3. Stil zijn en luisteren
Wat vooral in het begin echt lastig is, is om vogelgeluiden van elkaar te leren onderscheiden. Dat is nog een reden om in de winter te beginnen: de natuur is stiller en vogels zingen niet zo door elkaar heen als in de lente. Maar hoe herken je bijvoorbeeld het gezang van een roodborstje? Het vogeltje herken je zó, maar het geluid is een soort ‘zang zonder eigenschappen’.
De beste manier om vogels te leren herkennen volgens de ‘methode Romberg’: gewoon gaan zitten, stil zijn en luisteren. ‘Je moet het gefluit gewoon op je laten inwerken zoals een baby dat doet met de stemmen uit zijn omgeving: geconcentreerd maar onopzettelijk, zonder te proberen er iets opvallends uit te pikken. Het herkennen en verstaan gebeurt dan vroeg of laat vanzelf.’ Zelf merkt ze dat het gezang in haar hoofd ‘geland’ is als het iets losmaakt, bijvoorbeeld als er beelden bij het luisteren op haar netvlies verschijnen.
Bij roodborstjes ziet ze een druppel water voor zich, lekker koel en heel helder, die haperend over het vensterglas naar beneden rolt. Het gezang van de fitis doet bijvoorbeeld denken aan een blaadje dat langzaam naar beneden dwarrelt. Klinkt cryptisch, totdat je een keer in het bos loopt en het hoort!
Aanstekelijk
Ik heb zelf het afgelopen jaar de kijker weer tevoorschijn gehaald en ik was echt blij met dit boek. Juist vanwege dat soort tips over hoe je vogels aan hun zang leert herkennen (iets dat ik altijd lastig vond). ’De magie van vogels’ volgt losjes de vogelgebeurtenissen gedurende een jaar. Je hoeft het dus niet in één keer uit te lezen en dat doe je vanzelf al niet, want na elk hoofdstuk krijg je zin om je kijker te pakken en naar buiten te gaan. En dan ben je trouwens niet de enige, want het vogelen is al een aantal jaar bezig met een opmars. Geen wonder natuurlijk. Pak een kijker en een vogelboek en kijk uit het raam. ’t Geluk fladdert rond de voedertafel!
Meer weten?
- Johanna Romberg, De magie van vogels. Waarom vogels kijken gelukkig maakt (Harper Collins).
Meer lezen over vogels?
Lees hier 22 lessen die je kunt leren van vogels.
