De boeddhistische leer zegt dat hechting en verwachtingen de basis zijn voor al ons lijden. Dat is nogal een statement, maar denk er maar eens over na.
Waarom voel je je gekrenkt door een argument met een vriend(in)? Omdat je zo gehecht bent aan jouw opvattingen. Waarom voel je boosheid of frustratie als iets niet lukt? Omdat je gehecht bent geraakt aan de gewenste uitkomst. En waarom maak je je druk om het verlies van materiële zaken? Precies: omdat je eraan gehecht bent.
Onvoorspelbaar en veranderlijk
Hechting is ook van toepassing op de mensen die ons lief zijn. En juist deze vorm van hechting is een lastige. Want mensen zijn van nature onvoorspelbaar en veranderlijk. Zelfs van de grootste, meest intense en onvoorwaardelijke liefde in je leven kun je nooit helemaal zeker weten of die voor altijd is. Overigens hecht je je niet eens zozeer aan een bepaalde persoon zelf, maar meer aan de gevoelens die hij of zij bij je oproept. Als je brein een emotie als positief bestempelt, wil je er meer en meer van. En naarmate je iemand langer en beter kent en je dus steeds meer gaat hechten, ontstaat de angst diegene te verliezen. Of, beter gezegd, de angst om de emoties te verliezen die bij die persoon horen.
Geluk komt niet van buiten
Hechting ontstaat doordat we geluk buiten onszelf zoeken. Dit wil niet zeggen dat je dan maar helemaal geen vriendschappen en liefdesrelaties meer moet aangaan, om echt gelukkig te kunnen zijn. Hechting slaat namelijk niet zozeer op relaties an sich, maar op het vastklampen aan iets. Je weet dat je, zodra je dat ‘iets’ kwijtraakt, pijn en gemis zult voelen. Die wetenschap maakt dat je nooit waardevrij en open kunt genieten van wat iemand je geeft, want op de achtergrond sluimert altijd angst.
Anders kijken
De enige manier om daar los van te komen, is het verbreken van de hechting. Dat klinkt heftig, maar iets of iemand loslaten is niet hetzelfde als dat- of diegene helemaal laten gaan. Het betekent dat je op een andere manier gaat kijken naar jouw connectie met spullen en mensen. In plaats van je eraan vast te klampen en het krampachtig vast te willen houden, prijs je je gelukkig met wat je hebt op dit moment. Dat is beter voor jou, maar ook voor de ander. Die ervaart namelijk geen druk meer om aan jouw verwachtingen te voldoen. In die vrijheid ontstaat ruimte voor pure liefde.
Mindfulness als medicijn
Als je weet dat jij al compleet bent, is je geluk niet meer afhankelijk van mensen of andere externe factoren. Door echt aanwezig te zijn in en bij wat er nu is, leef je niet in de toekomst of het verleden en raak je niet teleurgesteld door verwachtingen die niet waargemaakt worden. Het cliché ‘acceptatie is de weg naar geluk’ is dus helemaal zo gek nog niet. Helaas is er geen quick-fix, maar je kunt het patroon van hechting wel doorbreken door naar binnen te kijken, te ontdekken wie je echt bent, en te oefenen met mindfulness. Dan ga je van de doe-modus naar de zijn-modus en ontdek je dat externe factoren niet bepalen hoe jij je voelt. Zoals Jon Kabatt-Zin zegt: ‘Alles zit al in je’.
