‘Het is bijna zover, hè? Wat spannend!’ Of: ‘Hoe oud ben je? O, dan mag je straks naar school!’ Zo klinkt het waarschijnlijk al een tijdje om je heen als je kind bijna vier is.
De laatste weken voor de eerste schooldag van je kind voelen aan als de laatste weken voor een verhuizing: je kijkt alvast met een nostalgische blik om je heen in afwachting van de Grote Verandering. En waarschijnlijk houdt je kind ook in de gaten wie van de neefjes en nichtjes, speelkameraadjes of kinderen van de crèche er eerst aan de beurt waren voor hij of zij nu eindelijk mag. Goedbeschouwd zijn de meeste kinderen al een halfjaar aan het aftellen – handenwrijvend van voorpret of in gespannen afwachting. Hoe kun je daarmee omgaan?
Praat er niet teveel over
Erover praten helpt, maar niet teveel. Ik herinner me dat ik net weer aan het vertellen was hoe mijn oudste straks precies mocht gaan wennen op school en mijn vriend een gebaar maakte van ‘mag het een beetje minder’. Je maakt het zo gróót, wilde hij maar zeggen, dat arme kind wordt steeds nerveuzer. Ik wist dat hij gelijk had. Misschien was ik vooral mezelf aan het geruststellen door te doen alsof ik het allemaal onder controle had, terwijl ik alleen maar aan het moment dat ik haar in het nieuwe klaslokaal achter moest laten hoefde te denken om heel hard te willen gaan huilen.
Praktische voorbereidingen
Ook de praktische voorbereidingen helpen mee om de overstap zo soepel mogelijk te maken. Het kiezen van het rugzakje, de drinkbeker en het trommeltje voor brood en fruit vinden de meeste kinderen een feest. Je kunt oefenen met het zelf aantrekken van de jas en de schoenen (klittenband is een aanrader) en zichzelf afvegen na (sorry hoor, maar vrij cruciaal) de grote boodschap. Je kunt foto’s laten zien van het lokaal waar je als ouder waarschijnlijk al even mocht kijken en jullie kunnen langs het schoolgebouw lopen en de namen van de juf of meester oefenen.
Benoem de spanning
De meeste kinderen voelen spanning in de aanloop naar de overstap naar school. Mijn jongste wilde keer op keer horen waar zijn lokaal precies was en hoe hij naar dat van zijn oudere zus kon lopen ‘als er iets was’. Mijn oudste begon, elke keer dat school ter sprake kwam, trots te stralen en wijs te kijken, maar de dagen voor de grote transfer was er ook een bezorgd fronsje bij te zien. Plus onverklaarbaar tegendraads gedrag. De spanning benoemen, en vertellen dat het normaal is, doet wonderen.
Loslaten
Zelf probeerde ik alle dingen die straks voorbij zouden zijn, met aandacht in me op te nemen; het ‘middagknuffeldutje’ in het grote bed met de gekke gesprekjes (‘Waarom heb ik een gaatje in mijn buik?’), lome kusjes en spelletjes (‘Tel mijn vingers eens?’) en de windstille doordeweekse ochtenden waarop de tijd lijkt te vertragen en de wereld net zo klein wordt als de boodschappen die we halen, de boterhammen die we smeren en de speelpleinen die we bezoeken.
Dan breekt de Grote Dag aan en zul je foto’s nemen en veel te vroeg op het schoolplein staan. Voor mij is het jaren geleden, maar ik weet het nog precies. De opgewonden blos op het gezicht van mijn dochter, dat smalle ruggetje met de roze rugzak. Twee jaar later de hand van mijn zoon in die van zijn zus, zijn vastberaden grote stappen. Hoe ik achter hen aan liep, blij dat ik op die manier mijn tranen van ontroering kon verbergen. De tien kussen, vijf knuffels en het zwaaien door het raam. Hoe op de terugweg naar huis mijn tranen alsnog stromen. Om zijn kwetsbaarheid. Om haar stoerheid. Om het grote loslaten.
