Verandering is er altijd, daar doe je niks aan. Waar je wél wat aan kunt doen, is hoe je ermee omgaat. Het is de kunst je te laten meevoeren door de stroom, terwijl je tóch aan het roer zit.
Wij delen een paar lessen uit de psychologie over verandering en hoe verandering werkt – en hoe je ermee om kunt gaan om de kans op ‘leven met de stroom mee’ te vergroten.
1. Houd voor ogen wat echt belangrijk is
Verandering is vaak, letterlijk, moeilijk te volgen. We zien de dingen waar we op focussen beter dan de dingen die achter onze rug veranderen. Dat is handig, maar soms ook lastig: je let op één ding, en ondertussen gebeurt er onder je neus van alles waar je overheen kijkt. Een bekend proefje: een filmpje waarin je wordt gevraagd te tellen hoe vaak er een bal wordt overgegooid door mensen in een wit shirt. Intussen loopt er een paar keer een gorilla pontificaal door het beeld. Een gorilla!
Urgente, onbelangrijke zaken vragen nu je aandacht, en de niet-dringende zaken, die misschien veel belangrijker zijn, verlies je uit het oog. Voor je het weet, steek je al je energie in het beklimmen van een ladder, om er veel te laat achter te komen dat hij tegen de verkeerde muur staat (een metafoor van auteur Stephen Covey). Je intuïtie kan helpen, maar vaak zijn we veel te druk om te luisteren naar het stemmetje in ons achterhoofd. Kortom: hoe houd je, te midden van alle veranderingen die aandacht vragen, oog voor wat echt belangrijk is, voor jou, voor je leven, je geliefden, de wereld?
Zet af en toe de wereld stil
Las gedurende de dag rustmomenten in. Stop de stroom informatie, leg je telefoon weg. Blijf even stil, adem in en uit en denk na over wat voor jou belangrijk is. Schrijf je wensen, verlangens en doelen op. Wat geeft jou lucht, waar ben je dankbaar voor, waar word je gelukkig van? Het zijn de dingen die je voeden. Hoe ruim je daar ruimte en tijd voor in?
2. Verandering is groei
In het leven leer je continu nieuwe dingen. Je pikt nieuwe hobby’s op, bereikt een nieuwe levensfase, al doende leer je, al doende verander je. Je ziet dat goed bij kinderen die naar school gaan (hoe meer ze leren, hoe groter hun wereld wordt) maar in feite ben je nooit uitgeleerd. Leerprocessen verlopen daarbij vaak volgens een patroon: eerst ben je ‘onbewust onbekwaam’, je ziet, bijvoorbeeld, Indiara Sfair een blues improviseren op haar mondharmonica, zo moeiteloos en soepel en vanzelfsprekend, dat wil je óók en het ziet er echt niet zo moeilijk uit. Wanneer je je lippen stuk blaast op je eigen harmonica word je pardoes ‘bewust onbekwaam’: je krijgt een idee van hoe moeilijk het is, en wat een absolute beginner je bent. Kies je ervoor om echt harmonica te leren spelen, dan word je, na heel veel oefenen, eerst ‘bewust bekwaam’ (je merkt dat dingen lúkken) en daarna ‘onbewust bekwaam’, een fase waarin je er niet meer bij hoeft na te denken, maar je als vanzelf de noten vindt (maar je ook realiseert dat je nooit zo zult spelen als de Sfair, dat is er zo frustrerend, maar ook zo mooi aan).
Richt je op een groei-mindset
Fase 2, van ‘bewust onbekwaam’ is vaak de weerbarstigste fase, waarin je gemakkelijk kunt concluderen ‘laat maar, ik ben gewoon niet muzikaal’. Maar juist het geleidelijk aan leren, steeds beter worden en je eigen stem en stijl vinden, is wat waarde geeft en waar je van groeit.
Wat kan helpen tegen moedeloosheid tijdens leerprocessen, is denken vanuit een ‘groei-mindset’. Die term is bedacht door psychologe Carol S. Dweck. Samengevat: talent en intelligentie staan niet vast, je kunt ze trainen. Zie uitdagingen niet als een mogelijkheid om te falen, maar als een kans om jezelf te verbeteren.
Kijk met nieuwsgierigheid naar mensen die heel goed zijn in wat jij graag zou willen kunnen: hoe hebben zij het gedaan, wat zou je van hen kunnen leren? Prijs kinderen (en jezelf) voor hoe hard je hebt gewerkt en kijk niet alleen naar het resultaat, maar vooral naar wat je hebt geleerd. De grootste positieve verandering telt, mislukken mag.
Beeld: fotografie door Violaine Chapallaz
Meer lezen?
In Happinez ‘Verandering’ lees je meer lessen uit de psychologie over verandering. Bestel dit nummer nu zonder verzendkosten in onze webshop.
Meer Happinez?
- Susan Smit over vrouwelijke buikkracht
- Glennon Doyle over contact maken met je innerlijke stem
- Hoe staat het met jouw zelfcompassie? Doe de test!
