De tijd gaat zo snel – gelukkig kun je ’m vangen met rituelen. Zij helpen je om samen met je kind bewust stil te staan bij waardevolle momenten van groei en verandering. Zo vier je de eerste grote stappen op hun levensweg.
Ritueel 1: Geboorte
Een kindje welkom heten in de wereld is een belangrijk moment. Je viert het nieuwe leven – van de baby, maar ook van jullie als ouders. Het is het begin van een nieuw verhaal. Een mooie manier om een kind te verwelkomen is het zingen van een lied, samen met dierbaren. Een ritueel geïnspireerd op de West-Afrikaanse traditie, waarbij een baby al vóór de geboorte een lied van zijn moeder cadeau krijgt, dat hem z’n leven lang begeleidt en beschermt.
Ga in een kring om het kindje heen staan en zing het toe. Misschien is er al tijdens de zwangerschap een lied, melodie of deuntje ontstaan, zodat het kindje het zal herkennen. Maar het kan natuurlijk ook spontaan ontstaan. Het gaat er niet om dat het perfect klinkt, maar dat het vanuit je hart komt. Dit lied kun je eventueel herhalen op andere belangrijke momenten in het leven van je kind. Als een melodie die ’m vergezelt op z’n levenspad.
Na het zingen kun je om de beurt een intentie of belofte opschrijven voor het kindje. Bijvoorbeeld op feestelijke papieren vlaggetjes, of op kaartjes die je in een verzegeld doosje bewaart. Geef deze mooie woorden die herinneren aan dit welkomstritueel cadeau aan je kind als het ‘volwassen’ wordt.
Ritueel 2: Eerste schooldag
De eerste schooldag markeert zelfstandigheid in het leven van een kind. Het zal zijn stappen in de wereld steeds vaker zonder ouders zetten. Met het volgende ritueel geef je je kind een gevoel van veiligheid, zodat het vol vertrouwen op pad kan gaan.
Ga met je kind in z’n slaapkamer zitten, waar alles vertrouwd is. Laat voelen dat je er voor hem bent – pak bijvoorbeeld z’n hand vast – en sta stil bij de volgende stap die wacht: naar de basisschool gaan. Laat weten dat jullie als ouders altijd voor hem klaarstaan, maar dat het nu zelf iets mag doen. En dat je hem ten volste vertrouwt in de stappen die volgen. Laat dan je kind los en vraag het om zelf naar de gang te gaan, de ‘wijde wereld’ in.
Ga vervolgens samen naar buiten. Loop hand in hand de weg van huis naar school en weer terug. Gebruik al je zintuigen: sta stil bij de grote kerk op de hoek, voel de steentjes op de stoep, hoor de bijen in het plantsoen, proef de bramen… Verzamel besjes, blaadjes, takjes, schelpjes, kastanjes en andere ‘jaszakschatten’ en plak die thuis op papier. Een collage die verbeeldt hoe je je eigen weg vindt en zoekt.
Ritueel 3: Van meisje naar vrouw
Op een dag is je dochter opeens geen meisje meer, maar ‘vrouw’. Een grote verandering, voor zowel jou als je dochter. Het is een afscheid, maar ook het begin van een nieuwe levensfase. Bij onder anderen de indianen wordt de eerste menstruatie uitbundig gevierd. Dit is hét moment waarop een meisje wordt ingewijd in de geheimen van de vrouwelijke scheppingskracht. Met het volgende intieme ritueel tussen moeder en dochter sta je stil bij deze bijzondere overgang.
Ga samen naar buiten en leg in de tuin of bijvoorbeeld in een park een cirkel van bloemblaadjes in de vorm van een volle maan. Je dochter heeft een bloeiende bloem meegenomen, die ze zelf mooi vindt en die haar nieuwe leven als jonge vrouw verbeeldt. Jij hebt een maansteen bij je; de maan is het symbool van de vrouw en vrouwelijkheid. Je gaat als moeder in de cirkel staan en nodigt je dochter uit om er ook in te stappen. Ze geeft jou de bloem, als de jonge vrouw die ze nu is, en jij overhandigt haar de maansteen. Je kunt haar iets vertellen over de symboliek van de maan, die altijd weer opkomt, waar ter wereld je ook bent. Als het goed voelt, kunnen jullie ook praten over onzekerheden, verwachtingen, het vrouwenlichaam, de periode die komen gaat. Als jullie klaar zijn, stappen jullie weer uit de cirkel, die met de tijd vanzelf verdwijnt. Geef de bloem een mooi plekje in huis, als aandenken aan dit overgangsritueel.
Ritueel 4: Van jongen naar man
Volgens het Masai-volk uit Oost-Afrika wordt een jongen niet vanzelf man, maar moet deze overgang heel bewust tot stand worden gebracht. Dus sturen ze jonge jongens de bush in, waar ze de nodige ontberingen moeten doorstaan en zichzelf flink tegenkomen. Als man keren ze terug. Je kunt natuurlijk ook op een minder radicale manier deze initiatie vormgeven… Bijvoorbeeld met een afscheids- en welkomstritueel, dat vader en zoon de kans geeft ‘mannen onder elkaar’ te worden.
Ga samen naar buiten, de tuin in of bijvoorbeeld naar een bos. Je zoon gaat in zijn eentje bij een jonge boom zitten. In stilte. Hij heeft twee voorwerpen meegenomen: een uit zijn kindertijd en een dat zijn leven nu symboliseert. Het speelgoed of bijvoorbeeld het kledingstuk dat hij is ontgroeid, ligt aan de ene kant. Het mag er zijn, maar voert niet meer de boventoon in zijn leven. Aan de andere kant is het voorwerp dat zijn interesse, zijn passie, van dit moment verbeeldt. Bijvoorbeeld een zelfgemaakt kunstwerk of z’n hockeystick.
Je zoon blijft net zolang bij de boom totdat hij aangeeft dat hij klaar is om afscheid te nemen van zijn kindertijd. Dit doet hij door het bijbehorende symbool bij de boom te begraven. Daarna vraag je hem mee te komen naar een grote, sterke boom, waar familieleden en vrienden op hem wachten. Ze begroeten hem als de jonge man die hij nu is. Vervolgens mag je zoon bepalen op welke plek jullie een toost uitbrengen op deze nieuwe fase. Hij neemt het initiatief en gaat op pad – jullie volgen. Hef het glas in een kring, met het symbool van ‘man zijn’ prominent in het midden.
Wil je meer artikelen lezen over bewust ouderschap?
De nieuwe Happi.kidz staat vol inspiratie en inzichten voor ouders.
