Vanmiddag wordt in Amsterdam de zorg-Award uitgereikt van het Instituut voor Briljante Mislukkingen. Dat klinkt als een grap, maar het heeft een serieuze achtergrond. We zijn geneigd om mislukkingen te verzwijgen, we delen liever de succesverhalen. Dat is jammer, want van mislukkingen leer je het meest. In de zorg, in de wetenschap, maar ook in je persoonlijk leven.
Twintig manieren om te mislukken
Wat is een briljante mislukking? Een goed uitgewerkt en weloverdacht plan dat desondanks mislukt door iets dat je van tevoren niet voorzag of kon voorzien. Het Instituut voor Briljante Mislukkingen (IVBM) heeft een lijst samengesteld van twintig archetypen, die kunnen helpen bij het identificeren en leren van mislukkingen.
‘De Junk’ bijvoorbeeld: iets mislukt omdat je maar doorging, en niet wilde inzien dat het een hopeloos project was. ‘Afspraak is afspraak!’, ‘Als je maar volhoudt, lukt het wel!’ of ’Opgeven komt niet in mijn woordenboek voor!’ zijn uitspraken die je bij dit soort projecten vaak hoort.
Of ‘De canyon’: In het leven ontwikkelen we routines en gewoontes die we op den duur zo vanzelfsprekend vinden dat je je niet realiseert dat ze soms niet handig zijn. Praktisch voorbeeld: de aanpak die bij het ene kind werkt, werkt bij een volgend kind misschien juist averechts.
Verrassing!
Misschien wel de leukste zijn mislukkingen waarbij je niet bereikte wat je wilde, maar (verrassing!) iets dat veel beter of leuker was. Een onderzoeker vatte het ooit zo samen: ‘Je zoekt een speld in een hooiberg en rolt er met een boerenmeid uit’.
Op de IVBM-website staat een mooi voorbeeld van een ‘briljant mislukt’ kinderfeestje. Alles was voorbereid, twee auto’s met kinderen op weg naar de buitenspeeltuin – en iedereen kwam vast te zitten in een stilstaande file voor de Coentunnel. Dan maar dáár een liedje zingen, de taart aansnijden en spelletjes doen. En achteraf waren de kinderen opgetogen. Een snelwegfeestje! Dát was pas bijzonder.
Vijf basisvragen
Het IVBM houdt zich vooral bezig met bedrijven, wetenschappelijk onderzoek en de zorg. Maar die archetypen lenen zich op het eerste gezicht ook prima om in je persoonlijk leven toe te passen.
Neem een mislukte relatie. Je hebt er voor je gevoel alles aan gedaan, toch werkte het niet. Hoe kwam het? De vijf basisvragen op de website van Briljante Mislukkingen kunnen helpen om meer inzicht te krijgen.
Wat was je doel?
Wat was je aanpak?
Wat was het resultaat?
Hoe verschilde het resultaat van wat je wilde?
Wat heb je er zelf van geleerd, en wat zouden anderen ervan kunnen leren?
Vooral die laatste vragen zijn belangrijk. Door ook stil te staan bij je eigen mislukkingen, en te accepteren dat mislukken er nu eenmaal bij hoort, leer je ervan. Het pakte dan misschien niet uit hoe je wilde, maar je bent er wel wijzer van geworden. En het allerbelangrijkste om voor ogen te houden: dat het mislukt, betekent niet dat het niet de moeite waard was.
Faal opnieuw. Faal beter
Mislukken hoort erbij. Verliezen ook. Iemand die dat goed begreep was tennisser Stanislas Wawrinka, toen hij een wedstrijd kansloos had verloren van Novak Djokovic. In zekere zin was er ook voor hem winst, want, zei hij achteraf: ’Alleen al door deze wedstrijd ben ik een betere tennisser geworden.’ Hij liet een tekst van schrijver Samuel Beckett op zijn onderarm tatoeëren: ‘Ever tried. Ever failed. No matter. Try Again. Fail again. Fail better.’ En hij werd beter, zoveel beter dat hij later een partij tegen Djokovic won.
Je hoeft de woorden van Samuel Beckett niet op je arm te tatoeëren, maar ergens opschrijven helpt misschien wel om ze voor ogen te houden. ’Steeds geprobeerd. Steeds gefaald. Geeft niet. Probeer het opnieuw. Faal opnieuw. Faal beter.’
Zoals Paul Iske, de grondlegger van het instituut, gisteren uitlegde in het programma De Ochtend op NPO Radio 1: ’Als je iets probeert te bereiken en het lukt niet, hoef je daar echt niet blij van te worden. Maar het wordt pas echt jammer als je de lessen die erin zitten niet weet te gebruiken.’
Deel je mislukkingen! Met je vrienden, met ons, of op de website van het Instituut voor Briljante Mislukkingen, www.briljantemislukkingen.nl. Daar vind je ook de genomineerde projecten voor de zorg-Award.
Wil je het interview met Paul Iske van het Instituut voor Briljante Mislukkingen terugluisteren? Klik dan hier.
