De rook van smudge sticks, smeulende bundeltjes gedroogde kruiden, wordt al eeuwenlang gebruikt in allerlei religieuze rituelen. De geurige rook zou een brug slaan tussen ons hier beneden en de goden daarboven. Maar er blijkt ook daadwerkelijk iets te veranderen in ons huis en lijf als we de sticks hun werk laten doen.
In alle grote religies en inheemse volkeren als de Maori’s, Aboriginals en indiaanse stammen in Zuid- en Noord- Amerika wordt heilige rook gebruikt om negatieve energie uit te bannen of positieve energie op te roepen, iets of iemand te genezen of te reinigen. Zoals rooms-katholieken zwaaien met een wierookvat, gebruiken inheemse Amerikanen de kunst van het smudgen. Een bundeltje gedroogde kruiden wordt in een gezegende kom gelegd, aangestoken, en de geurige rook die van de smeulende kruiden komt kan z’n reinigende werk doen.
De afgelopen jaren duikt dit gebruik ook op aan onze kant van de wereld. Mensen steken een bundeltje met kruiden als (witte) salie, lavendel, rozemarijn, cederhout of Palo Santo – heilig hout – aan om een (nieuw) huis mee te reinigen of bijvoorbeeld een geboorte of huwelijk te vieren. Anderen zetten de geurige rook in om zichzelf een spirituele oppepper te geven of als hulpmiddel om in het hier en nu te komen.
Vrede en harmonie
Volgens de Amerikaanse holistisch coach en smudge-deskundige Marika Messager, kun je het zien als ‘een geestelijke vorm van je handen wassen’. Het ritueel brengt je weer in balans, zegt zij, en zorgt voor vrede en harmonie. “De effecten van het smudgen worden ook bevestigd door wetenschappelijk onderzoek,” weet Marika. Uit een studie van het Indiase National Botanical Research Institute blijkt bijvoorbeeld dat na het verbranden van bepaalde kruiden het aantal soorten bacteriën in een ruimte is afgenomen met 94%. Een dag later is het effect nog steeds meetbaar en zelf een maand later is de lucht in een kamer nog steeds schoner. Marika Messager: “Daarnaast blijkt uit verschillende onderzoeken dat het branden van smudge sticks een effectief aromatherapeutisch middel is. Vooral in de strijd tegen depressieve gevoelens, woede, angst, frustratie, wrok en verdriet. Het aroma van salie, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat er meer zuurstof naar je hersenen gaat, waardoor je beter kunt ontspannen.”
Opgeruimd
Dat het effect van geur inderdaad groot kan zijn, bevestigt geurpsycholoog en kunstenaar Claudia de Vos. “Iets ruiken beïnvloedt je emoties razendsnel, sneller nog dan iets zien of horen. Dat komt doordat je reukzintuig rechtstreeks verbonden is met het limbisch systeem in je hersenen; daar waar je geheugen en je emoties zich bevinden. Denk bijvoorbeeld aan de geur van boenwas die je in een flits kan terugbrengen naar het huis van je grootouders.”
Online training Ayurveda
-
Ontdek de leefstijl die bij jou past
-
7 lessen met wijsheden uit deze eeuwenoude gezondheidsleer
-
Cadeau: koperen tongschraper
Volgens Claudia is het effect van geur opgebouwd uit drie lagen: een associatieve, een fysieke en een psychische. Neem bijvoorbeeld rozemarijn. De meeste mensen associëren deze geur met iets positiefs: ontspannen in de tuin zitten, lekker eten. “Daarnaast stimuleert het je ademhaling, waardoor het activerend werkt. Voor mensen die niet uit hun bed kunnen komen, is de geur van rozemarijn dus een goede oppepper. Psychisch gezien kan de geur van rozemarijn zorgen voor extra alertheid en concentratie. Voor lavendel geldt ook dat een hoge geurconcentratie activerend werkt. In een lage concentratie werkt dit kruid juist ontspannend. We associëren lavendel vaak met schoon, fris, vakantie. Ruik je lavendel, dan krijg je waarschijnlijk een prettig, opgeruimd gevoel. Witte salie heeft ongeveer hetzelfde ‘schone’ effect. Gedroogde kruiden verbranden zorgt ervoor dat je hun geur sneller waarneemt.”
De koppeling van een bepaalde geur aan positieve gevoelens, kun je ook zelf bewerkstellingen, zegt Claudia. Als je er een ritueel van maakt om op een blij moment – het vieren van een verjaardag of een nieuwe stap in je leven – een smudge stick van steeds dezelfde samenstelling aan te steken, dan zul je altijd als je deze geur ergens ruikt, bijna als vanzelf een positief, blij gevoel krijgen.
Zelf ‘smudgen’?
Volg deze stappen:
- Zet een raam open voordat je begint. Wanneer je kruiden verbrandt, komen er bijproducten vrij die – in hoge concentraties – niet goed voor je zijn. Als je astma hebt, kun je er beter helemaal niet aan beginnen. Bovendien geloven velen dat je ‘het negatieve’ de kans moet geven je huis te verlaten.
- Leg het bundeltje gedroogde kruiden – kant-en-klaar gekocht of zelfgemaakt – in een kom van klei of een abalone schelp (afkomstig van een grote zeeslak). Steek het aan met een lucifer en blaas de vlammen voorzichtig uit tot de kruiden smeulen en roken.
- ‘Pak’ de rook met je handen en ‘was’ je handen ermee. Breng wat rook aan bij je ogen, je oren, je hart en je hoofd. Adem een klein beetje in en wapper de rook langs je lichaam, eventueel met behulp van een grote veer of een bundeltje veren.
- Wil je je huis of een kamer reinigen, bijvoorbeeld omdat er een zieke heeft gelegen of je er geruzied hebt, dan moet je volgens de inheemse Amerikanen links in de ruimte beginnen met het verspreiden van de rook en links blijven aanhouden terwijl je je huis of de kamer rondloopt tot je in alle hoeken bent geweest.
- De as die uiteindelijk overblijft na het ‘smudgen’ geef je terug aan de aarde.
Tekst: Catelijne Elzes
Fotografie: Anne Timmer
Styling: Ramona da Cruz Lopes
Meer lezen over het reinigen van energie?
Zo weet je wanneer je je huis moet reinigen.
