Of het nu drie jaar geleden was of dertig, Susan Smit schreef je deze brief.
Lief kind van gescheiden ouders,
Dat ene lied, dat ken je waarschijnlijk wel, en als je al Engels kunt verstaan dan zal de tekst misschien als een pijl je hart in zijn geschoten. ‘Sometimes moms and dads fall out of love, sometimes two homes are better than one, some things you can’t tell your sister ‘cause she’s still too young, yeah you’ll understand, when you love someone.’
Het is beter zo, zeggen ze. Je gaat het allemaal nog wel begrijpen als je wat ouder bent, wordt er gezegd. Zo kan het nu eenmaal lopen in de liefde, krijg je te horen. Maar ondertussen ben jij degene die met een rugzak heen en weer pendelt tussen twee huizen. Jij bent degene die mama of papa moet missen – altijd en eeuwig een van de twee. Jij bent degene die ziet hoe andere kinderen op straat tussen hun vader en moeder in lopen en dat doodnormaal vinden.
Het ligt allemaal op jouw bordje
Misschien weet je niet beter of je woont in twee huizen of misschien hebben je ouders je kort geleden verteld dat ze uit elkaar gaan. Hoe dan ook, lief kind, gaat mijn hart naar je uit. Ik zou het gemis voor je willen dragen, alle ‘heen-en-weer’-onrust bij je willen weghalen en je angsten voor je willen bezweren, zoals ik, zelf kind van gescheiden ouders, dat ook bij mijn twee kleine kinderen en mijn twee bonuspuberdochters zou willen doen. Maar het ligt allemaal op jouw bordje, hoe klein of groot je al bent.
Je houdt evenveel van je moeder en je vader – wie er ook is weggegaan, wie er ook ontrouw is geweest, wie er ook als ‘de schuldige’ wordt aangewezen van het uiteenvallen van het gezin. Je vindt het verschrikkelijk als de ene ouder kritisch of afwijzend is over de andere ouder, omdat je dan het gevoel hebt dat een deel van wie jij bent wordt afgekeurd. Je hart doet pijn als de ene ouder niet over de vloer mag komen bij de andere, zodat die niet eens weet hoe je slaapkamer er uitziet – alsof je leven in twee stukken uiteen valt en er geen enkele druppel lijm is om die stukken bij elkaar te houden. Je hart springt op en voelt je veilig en geborgen als je het zinnetje hoort ‘Je moeder en ik hebben overlegd…’ of ‘Je bent net zo handig als je vader.’
Herinneringen zijn ineens lastig
Toen alles anders werd heb je mogelijk verdriet, boosheid of paniek bij je ouders gezien – of misschien lieten ze het niet zien, maar kon je het voelen. Langzaam maar zeker werd er weer gelachen, ging de frons uit het voorhoofd van je vader en het verdriet uit de ogen van je moeder en leek iedereen te wennen aan de nieuwe situatie. Dat stelde je gerust, maar wat je niet oké vindt is wanneer ze doen alsof het nooit anders is geweest. Waarom zijn de oude fotoboeken uit de kast verdwenen, is die foto van jou als baby met papa en mama van de schoorsteen gehaald en waarom reageren ze zo lauwtjes als je een herinnering deelt over de tijd dat iedereen nog bij elkaar woonde? Dan lijkt het alsof die tijd uit je leven niet meer mag bestaan, omdat het niet ‘echt’ was of een grote fout.
Wat heb je er een hekel aan als de ene ouder informatie uit je probeert te peuteren over de andere of als je mededelingen tussen beiden moet overbrengen. Je bent toch zeker geen postbode? Wat háát je het als er vage afspraken zijn over wanneer je gehaald of weggebracht wordt of wanneer die tijd steeds verandert. En wat vind je het stom als je ouders er een wedstrijd van lijken te maken wie de leukste is.
Weet dat er van je gehouden wordt
Lief kind, ook al maken je ouders fouten en gaan ze onhandig met de situatie om, weet dat ze er nooit op uit zijn om jou te kwetsen. Weet dat jouw gevoelens ertoe doen. Weet dat je altijd gemist wordt, maar dat je je geen zorgen hoeft te maken om de ouder bij wie je op dat moment niet bent. Weet dat jouw gevoelens normaal zijn en dat je die altijd mag voelen en uiten. Weet dat je de andere ouder mag missen en dat dit geen verraad is naar de ouder bij wie je bent. Weet dat er van je gehouden wordt en dat de liefde van je ouders voor nieuwe partners of nieuwe bonuskinderen nooit en te nimmer afbreuk doen aan deze liefde.
Weet dat jij nooit een vergissing was, ook al wordt er door je vader of moeder gesproken over hun relatie als een vergissing. Je bent het tegenovergestelde: je bent hun allergrootste cadeau.
Met liefde en respect voor wie je bent en hoe je dit allemaal draagt,
Susan
