Susan Smit, zelf moeder van een zoon en een dochter, kwam tot een belangrijke conclusie: een kind groeit van binnenuit. Ze schreef voor Happi.kids een brief aan meisjesmoeders en meidenpapa’s.
Ken je dat magische moment? Dat je dochter ineens weer jaren jonger lijkt en iets met je wil delen of bij je komt kroelen? Meestal is dat in de avond, na het laatste verhaaltje of bij de laatste kus, als de gordijnen zijn dicht getrokken en het nachtlampje is aangedaan. Als de dag voorbij is, je even alleen met haar bent en ze niet wil dat je weggaat. Ook al ben je uitgeput van een hele dag werken en zorgen, ook al zit je in gedachten al op de bank met je kop thee en chocolade, een diepe en tevreden zucht slakend omdat je het weer hebt geflikt vandaag, laat dit moment van kwetsbaarheid en openhartigheid bij je kind niet onbenut aan je voorbij gaan.
Het was zo’n moment dat ik nog even naast mijn dochter in haar bedje ging liggen – ik op het dekbed, zij eronder. In het schemerduister aaide ik haar over haar haren. Ze begon te vertellen over dat ene meisje dat nooit met haar wil spelen op het speelplein. ‘Zij vindt mij stom,’ zei ze met verstikte stem.
Mijn hart kromp een beetje ineen en ik dacht even na. Ik kon haar natuurlijk geruststellen en zeggen dat het meisje dat vast niet meende en dat ze heus wel een keer samen zouden spelen. Maar dat deed ik niet. In plaats daarvan zei ik: ‘Dat gebeurt soms. Denk je dat alle mensen, echt alle mensen die op de hele wereld leven, mama leuk vinden? Nee hoor, en dat hoeft ook niet.’ Ik fluisterde: ‘En zal ik je eens iets verklappen? Ik vind eigenlijk ook niet iedereen even leuk. Jij wel?’ Haar gezichtje klaarde op en ze schudde van nee. ‘Zie je wel? Dat is helemaal niet erg. Het zou alleen erg zijn als je ook onaardig tegen die mensen zou doen.’ Ze knikte ernstig.
We concludeerden samen dat het een goed idee was als zij en dat meisje elkaar een beetje met rust zouden laten. En dat als alle mensen elkaar precies even leuk en lief zouden vinden, het helemaal niet meer speciaal zou zijn.
Ach, die meisjes van ons. Wat zijn ze gevoelig en wat kunnen ze hard zijn tegen elkaar. Clubjes vormen, uitsluiten, plagen, roddelen. Ik heb mijn hele kindertijd mijn best gedaan om bij de meiden in het gevlij te komen die ik eigenlijk niet vertrouwde, volgens een onbewust ‘keep your enemies close’-principe. Het heeft me geen geluk gebracht. Pas in mijn studententijd begon ik me te richten op de mensen tot wie ik me aangetrokken voelde, die bij me pasten, die op me leken of me inspireerden. Wat zou het mooi zijn als we onze dochters konden meegeven dat door iedereen aardig gevonden willen worden je alleen maar beperkt en verder weg brengt van jezelf.
Onze meisjes kijken naar ons. Veel meer dan ze naar ons luisteren. Het is nooit wat we zeggen, maar altijd wat we doen dat de meeste indruk maakt. Als wij echt zijn, onszelf van behaagzucht ontdoen en af en toe onze schouders ophalen, dan vinden zij de moed om dat ook te doen. Zelfs als er straks charmeurs, hartenbrekers en geliefden in het spel komen, en het verlangen om bemind te worden tot het uiterste getest zal worden, kan ons gedrag als ouder een voorbeeld geven van ‘bij jezelf blijven’.
Misschien is opvoeden wel vooral jezelf opvoeden.
Met verbazing zag ik hoe mijn meisje al verbijsterend vroeg bezig was met hoe ze eruit ziet en ook bij haar vriendinnetjes zag ik dat terug, op de heerlijke uitzondering van een tomboy na. Al op haar vierde draaide ze met haar nieuwe jurk voor de spiegel, bedelde ze om nagellak en wist precies hoe ze haar haar die dag wilde hebben. Ikzelf merkte dat het zinnetje ‘wat zie je er mooi uit vandaag’ me bij haar veel vaker ontschoot dan bij mijn zoon. Bovendien zag ze mij, haar moeder, natuurlijk steeds make-up op doen en belachelijk blij zijn met een paar nieuwe schoenen. Wat voor signalen gaf ik haar eigenlijk?
Even overwoog ik om, in het kader van ‘opvoeden is voorleven’, de lippenstiften de deur uit te doen. Ongeveer vijf minuten. Tot ik begreep dat het voordeel van een meisje zijn nou juist ligt in jezelf te kunnen versieren en tule rokken te dragen als je daar zin in hebt – ik heb er drie, moet ik hier bekennen – puur om het plezier. Om je uit te drukken. Om het grijs van de dag te verdrijven. Maar één ding beloofde ik mezelf: nooit en te nimmer zou ik in haar bijzijn klagen over mijn vetjes en rolletjes of reppen over calorieën. Het vrouwenlichaam is, in alle vormen, maten en leeftijden, glorieus en de moeite waard om feestelijk op te tuigen. Of niet. Als je er geen zin in hebt.
En dan nog wat anders. Lief zijn. Dat is misschien wel wat we bovenal van meisjes verlangen en aanmoedigen. Liefheid is natuurlijk ook iets heel moois – de wereld heeft meer lieve mensen nodig – maar niet meer als je niet ook af en toe luidkeels je punt mag maken of je deel mag opeisen. Vechten vinden we bij jongens wel grappig en natuurlijk, meisjes moeten gewoon lief spelen. En zo wordt hen afgeleerd om boosheid, een volstrekt natuurlijke emotie, te voelen en te uiten. Misschien is dat de reden dat vrouwen soms zo boos zijn dat ze in huilen uitbarsten; deze uitingsvorm is beter geaccepteerd dan het niet bepaald damesachtig met de vuist op tafel slaan.
Laten we van boosheid geen verboden emotie maken, maar laten we onze meiden aansporen om het constructief – en desnoods maar even niet zo constructief – te uiten. Het zal ze helpen om ruimte in te nemen, hun mening helder en duidelijk kenbaar te maken, in verzet te komen als dat nodig is, te onderhandelen aan de onderhandelingstafel en grenzen te bewaken. Als boosheid in een meisje en vrouw mag bestaan zonder dat het hysterisch genoemd wordt, dan hoeft ze daar geen schaamte over te voelen en kan ze het inzetten als een vurige energie die groter is dan haar verlegenheid, angst en bescheidenheid bij elkaar.
Het zijn onze dochters die straks de stem van de vrouw zullen doen gelden, die feilloos door schone schijn heen prikken en dingen blootleggen die niet goed zijn voor het grote geheel, staande op onze schouders, weer een stukje gracieuzer en doortastender dan wij deden, staande op die van onze moeders.
Met liefde en respect voor jou en alles wat je voor je dochter doet,
Susan
Meer Happinez?
- Lieve single, Susan Smit schreef je deze brief
- Voed je ziel: tips van Susan Smit
- iemand verlaten: Susan Smit over het eindigen van een relatie
