Een pondje of wat te veel, een onrustige huid, een onbedaarlijke huilbui… Hormonen krijgen er vaak de schuld van. Dat kan, want ze razen door je lichaam en besturen allerlei processen. Maar dat wil niet zeggen dat je bent overgeleverd aan hun willekeur, want je hebt meer invloed op je hormonen dan je denkt.
Volgens Marjolein Dubbers, auteur van ‘Het energieke vrouwen voedingskompas’, kun je leren om goed samen te werken met je hormonen. ‘Het zijn je beste vriendinnen. Wanneer je je voeding en je leefstijl verandert, verander je je hormoonhuishouding ook, en daarmee verander je je leven. Je wordt fitter, gezonder en bovenal een bewuster en gelukkiger mens.’
Dit zijn haar belangrijkste inzichten over energie en hormonen.
1. Hormonen zijn de baas
Marjolein: ‘Hormonen zijn kleine stofjes die als een soort boodschappers je cellen vertellen wat ze moeten doen. Ze hebben invloed op alles in je lichaam en ze bepalen een heel groot deel van je gezondheid, je energie en je humeur. Ze zijn de baas van je vethuishouding, ze bepalen hoe je haren, huid en nagels eruit zien en of je snel in de stress schiet.
Online training Ayurveda
-
Ontdek de leefstijl die bij jou past
-
7 lessen met wijsheden uit deze eeuwenoude gezondheidsleer
-
Cadeau: koperen tongschraper
Je hormonen zorgen er ook voor dat je ’s morgens heel fit opstaat of dat je nog graag een uur wilt blijven liggen. Als je dus wilt weten of het goed gaat met je hormoonbalans kun je je ook afvragen hoe het met jouw energie is gesteld. Voel je je echt fit? Ook ’s morgens vroeg? Dan ziet het er goed uit.
2. Leer je hormonen begrijpen
‘Het goede nieuws is dus dat je er wat aan kunt doen als je hormonen van slag zijn. Je kunt hun taal leren verstaan door heel goed naar je lichaam te luisteren. Ga even stil zitten bijvoorbeeld en voel met aandacht hoe je in je vel zit. Of maak een wandeling en check je energie en je humeur.’
En stel jezelf de vraag: hoeveel energie heb ik nu, op een schaal van nul tot tien? Ik ben vaak verbaasd over het lage energieniveau waarmee mensen genoegen nemen. Je hoeft echt niet te denken dat dat nu eenmaal gebeurt als je ouder wordt. Ik heb bijvoorbeeld veel meer energie nu op mijn 59e dan twintig jaar terug.’
3. Je kunt ondervoed zijn zonder het te weten
‘Zelfs als je wat te zwaar bent, kun je ondervoed zijn. Je krijgt dan niet te weinig calorieën binnen, maar te weinig voedingsstoffen. Wil je weten of dit bij jou ook aan de hand is, kijk dan of je huid, haren en nagels gezond zijn, want als je lichaam voedingsstoffen te kort komt worden de spaarzame voedingsstoffen die je wel binnen krijgt allereerst naar vitale organen gebracht.’
Online training Sacred Sexuality
-
Ervaar meer levendigheid, intimiteit en sensualiteit
-
Kom in verbinding met je vrouwelijke energie
‘Voeding is zoveel meer dan brandstof. Het geeft allerlei boodschappen aan cellen: ‘maak dit hormoon aan’, ‘voer deze oude cellen af’, ‘zet dit eiwit om’, enzovoort. Daar heb je heel uiteenlopende voedingsstoffen voor nodig.’
4. Het ligt niet aan je wilskracht als je een snaaibui niet kunt weerstaan.
‘Het hormoon insuline heeft veel invloed op eetbuien. Insuline zorgt ervoor dat de energie die je binnenkrijgt naar je cellen wordt gebracht. Zodra je iets eet en je bloedsuikerspiegel stijgt, maakt je alvleesklier insuline aan. Insuline brengt vervolgens de glucose uit het voedsel naar de cellen en zorgt ervoor dat die cellen zich openen om het op te nemen. Niet alleen zoetigheid bevat trouwens glucose: witte rijst, pasta, brood en het zetmeel van knollen en aardappels gedragen zich ook als suikers. En ook door bijvoorbeeld stress of koffie maakt je lichaam insuline aan.’
‘Het vervelende is dat je lichaam, zolang er insuline in je bloed zit, geen vet kan verbranden. En als je te veel en te vaak zoveel insuline aanmaakt, worden je cellen er ‘doof’ voor. Ze nemen dan minder glucose op, waardoor je lichaam extra insuline gaat produceren om die glucose weg te werken. Na zo’n overdosis, krijg je een bloedsuikerdip: je voelt je slap of draaierig, krijgt hoofdpijn en je kunt je zelfs angstig of gestrest voelen.
‘Op zulke momenten stuurt je lichaam je op pad om eten te zoeken, want ze wil je beschermen door je energie te geven. Het is dus je overlevingsmechanisme dat je een snaaibui geeft. En dat kun je alleen maar voorkomen door gezond en natuurlijk te eten, om te hoge suikerpieken en -dalen te voorkomen.’
5. Help cortisol en je energie verbetert
“Cortisol is een fantastisch hormoon. Het bepaalt je dag- en nachtritme en zorgt ervoor dat je ’s morgens vitaal opstaat en zin hebt om aan de dag te beginne, maar in de loop van de dag neemt het weer wat af, zodat je rustig wordt en goed kunt slapen. Ben je in gevaar of sta je voor een spannende gebeurtenis als een examen, dan maakt je lichaam extra adrenaline en cortisol aan om je te helpen.’
‘Maar als het hormoon ons lichaam in ruststand wil brengen om lekker te kunnen slapen, willen wij vaak ’s avonds nog een gat in het universum slaan. We zitten voor de televisie of achter de computer en die stralen blauw licht uit. Voor onze hormonen betekent dat: hee, het is nog dag, ik moet dus energiek blijven. Daardoor neemt de cortisol niet af en kun je niet goed slapen. Belangrijk dus om het ’s avonds rustig aan te doen.’
6. Het basisprincipe: eerst voeding erin, daarna vulling en vervuiling eruit
‘Voor veel vrouwen is het een hele stap om heel anders te gaan eten, dat begrijp ik. Maar je hoeft het ook niet in één keer helemaal om te gooien. Doe het stap voor stap. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met het veranderen van alleen je ontbijt. En probeer steeds meer voedsel dat zorgt voor onnodige vulling en vervuiling te vervangen door gezonde alternatieven. Je zult merken dat je je snel energieker gaat voelen en dat is de beste motivatie om door te gaan op de ingeslagen weg en ongezonde eetpatronen te veranderen.’
7. Voed jezelf met een doel in je leven
Je moet voeding ook niet té belangrijk maken. Het mag geen stress opleveren. En zorg dat je ook wordt gevoed met andere dingen. Ik vind ikigai een mooi Japans begrip: dat staat voor ‘het hebben van een doel in je leven dat je door je leven leidt en je stimuleert om schoonheid en nut te scheppen voor jezelf en de mensen om je heen.’ En dan staat er dus niet voor niets eerst ‘jezelf’ en dan pas die anderen, want als je jezelf niet eerst voedt, heb je ook niks om weg te geven.’
8. Denk jezelf gelukkiger!
‘Ik ben ervan overtuigd dat je je hormoonhuishouding en daarmee je vitaliteit en je gezondheid mede kunt verbeteren door positieve gedachten. Als je toch een keer een wit broodje met roomboter en hagelslag eet, ga je dan niet schuldig zitten voelen, maar geniet ervan. Dan gebeurt er in elk geval íets gezonds in je lichaam.’
‘Ik voed mezelf bijvoorbeeld door elke avond drie dingen op te schrijven waar ik dankbaar voor ben. Daardoor word ik rustig en heb ik minder stresshormonen in mijn lichaam. En die mindset heeft invloed op je hormonen: er worden minder stresshormonen aangemaakt en meer gelukshormonen.’
Meer lezen?
‘Het energieke vrouwen voedingskompas’, Marjolein Dubbers, Kosmos uitgevers.
