Ayurveda is geen nieuwigheidje. Het is een holistische gezondheidsleer die al vijfduizend jaar oud is en oorspronkelijk uit India komt; ayur staat voor leven en veda voor de kennis van een lang, gelukkig en gezond leven dat in balans is. Probeer een Ayurvedische lenteschoonmaak.
Ayurveda kent drie ‘basiskrachten’, de zogenaamde dosha’s, die invloed hebben op de lichaamsfuncties en die ook kenmerkend zijn voor je persoonlijkheid. Namelijk:
- Vata
Staat voor motoriek, het heeft invloed op je zenuwstelsel, bloedsomloop en ademhaling. De elementen die hierbij horen zijn lucht en ether. - Pitta
Zorgt onder andere voor een goede spijsvertering, hormonale balans en een mooie, gezonde huid. De elementen zijn vuur en water. - Kapha
Geeft stevigheid en structuur aan je lichaam en is verantwoordelijk voor sterke weefsels en een goed immuunsysteem en soepele gewrichten. De elementen aarde en water horen bij kapha.
Wil je weten welk type jij bent? Doe de Dosha-test van Happinez en ontdek of jij een vata, pitta, of kapha bent.
Balans
Volgens Ayurvedisch therapeut Bianca Fabrie ben je altijd een combinatie van verschillende types. Ze legt uit: “Je wordt geboren met een bepaalde constitutie, en die constitutie kan uit balans raken. Stel je voor dat je een ‘vurig’ en ‘pittig’ type bent, een pitta, dan kun je uit balans raken door bijvoorbeeld stress of eten dat niet bij jouw type past. Eet je dan dingen waardoor je nóg meer verhit raakt, zoals chilipepers of alcohol, dan reageert je spijsvertering daarop. Zo ontstaat er een plakkerig laagje van onverteerbare resten in de darmen, die kunnen leiden tot bijvoorbeeld diarree en maagzuur. Zo raakt niet alleen je lichaam, maar ook je mind oververhit. Je raakt dan snel geërgerd. Mind, body en emoties moeten in balans zijn om gezond te zijn.”
Meer inspiratie over de seizoenen?
-
6 dagen lang gratis inspiratie, cadeaus seizoensrituelen in jouw inbox
-
Gratis toegang tot de besloten community
-
Inspiratie over hoe je jouw energie afstemt op de seizoenen
En dat is nu net waar het in deze voorjaarsschoonmaak om gaat. Bianca: “Zodra het warmer wordt, gaan niet alleen in de bomen, maar ook in je lichaam de sappen weer stromen. Dat is een goed moment om je lijf te resetten met een Ayurvedisch reinigingsprogramma.” Ze vertelt hoe je dat kunt aanpakken in zes stappen.
Stap 1: Vroeg wandelen
“Het is goed om in de lente ’s ochtends vroeg naar buiten te gaan en stevig te wandelen. Dat is belangrijk omdat je dan weer zuurstof krijgt,” aldus Bianca. “En ’s ochtends vroeg hangt er levensenergie – prana – in de lucht. In de loop van de ochtend wordt dat minder.” Zelf loopt ze bijna elke ochtend in alle vroegte een uur in het Vondelpark. “Ik doe dat, na wat rek- en strekoefeningen, direct nadat ik ben opgestaan.” Hardlopen hoeft niet, zegt ze. “Het is de bedoeling dat je je zodanig inspant dat je een beetje zweet op je voorhoofd krijgt, dat is genoeg. Dus gewoon flink doorstappen zodat je bloed goed doorstroomt. Zo komt er ook endorfine vrij, het gelukshormoon.”
Tip: in rustgevende natuur is het nog fijner.
Stap 2: De neusspoeling is belangrijk
Na de wandeling reinig je je neus en holtes met de zogenaamde neti-pot, een neusspoelkannetje. Bianca: “Je gebruikt de neti-pot elke ochtend, zeker als je last hebt van hooikoorts in de lente.” Het kannetje vul je met vooraf gekookt en afgekoeld warm water, waarin himalayazout is opgelost. Voor 1 deciliter water gebruik je ± 1 gram zout. Dan gaat het als volgt: “Zet de neti-pot aan je rechterneusgat. Dan breng je je linkeroor naar je linkerschouder en giet je het water in je neusgat. Het spoelt er helemaal doorheen en komt er door je andere neusgat weer uit. Je voelt het dan ook echt door je holtes lopen. Snuit daarna nog even goed.”
Tip: doe de neusspoeling boven de wasbak.
Stap 3: Droog borstelen
Voor een goede bloedsomloop geef je je lichaam voordat je gaat douchen een borstelbeurt. In Ayurveda heet dit ‘droog borstelen’. Bianca: “Hierdoor komt je bloedcirculatie op gang, stimuleer je de huid en ondersteun je het natuurlijke ontgiftingsproces. Je verwijdert ook meteen oude huidcellen.” Het is niet de bedoeling dat je er maar wat op los borstelt, het vereist een speciale techniek. “Met een borstel maak je ronddraaiende bewegingen op je gewrichten, buik en billen, en lange bewegingen op armen en benen in de richting van je hart. Je maakt die bewegingen totdat je huid een beetje rood wordt – het teken van een goede doorbloeding. Dit doe je een paar keer per week. Je hebt er speciale zachte bamboeborstels voor. Zelf gebruik ik een handschoen met ruwe zijde, dat lijkt een beetje op sisal, maar dan minder heftig.”
Tip: wees extra voorzichtig als je een gevoelige huid hebt.
Online training Ayurveda
-
Ontdek de leefstijl die bij jou past
-
7 lessen met wijsheden uit deze eeuwenoude gezondheidsleer
-
Cadeau: koperen tongschraper
Stap 4: Zelfmassage
Nog één stap te gaan voordat je onder de douche kunt stappen. Het is nu tijd voor een zelfmassage, ofwel abhyanga. “In de lente gebruik je daar een lichte olie voor, zoals amandel- of druivenpitolie, dat voedt ook je huid. Verwarm het flesje olie voor gebruik in een beker warm water. Giet een scheutje op je hand en smeer dat in lange halen, met rustige, ronddraaiende massagebewegingen over je lijf. Je doet het met je hele hand en geeft wat meer aandacht aan je gewrichten,” legt Bianca uit. Voor een extra oppepper kun je aan de olie een paar druppels activerende essentiële oliën toevoegen, zoals grapefruit of citroen. Het meest ideaal is om de olie twintig minuten te laten intrekken voordat je onder de douche stapt.
Tip: als je weinig tijd hebt, kun je het ook onder de douche aanbrengen.
Stap 5: Blaasbalg ademhaling
Verkwikt, geborsteld, geolied en gedoucht. Nu nog de ademhaling en dat is het allerbelangrijkste, vertelt Bianca. “Dat heet de bhastrika pranayama, de ademhalingsoefeningen. Het wordt ook wel bellows breath genoemd, want je buik wordt eigenlijk een soort blaasbalg. Je moet met kracht in- en uitademen, dat verhit de boel. Daarvan wordt je spijsverteringsvuur, agni, aangewakkerd.” Voor de bellows breath ga je rechtop zitten en leg je je handen op je onderbuik. Je doet je ogen dicht en concentreert je op je ademhaling. Je ademt krachtig in door je neus en stuurt de adem naar je buik. Vervolgens span je de buikspieren aan, trek je ze naar binnen en dan stoot je de lucht weer krachtig door je neus naar buiten. Dat doe je tien tot twintig keer. Tot slot adem je nog vijf keer rustig met je ogen dicht.
Tip: geen koud water drinken als je het spijsverteringsvuurtje wilt aanwakkeren.
Stap 6: Groene smoothie
Drink een smoothie als ontbijt voor een kickstart van je dag. Je voelt je er licht door en vol energie. Je smoothie hoeft alleen maar te bestaan uit groene bladgroente, fruit en warm water, zodat je smoothie op lichaamstemperatuur is en niet koud. Bijvoorbeeld: doe 2 appels, in vieren met schil, 50 gram blauwe bessen, een stukje gember van 2 cm, geschild, een flinke hand spinazie, 15 gram gemengde kiemen en de blaadjes van 3 takjes munt in de blender. Voeg 1½ deciliter warm water of muntthee, iets afgekoeld, toe. Blend alles 2 minuten. Je kunt iets meer water toevoegen voor een dunnere smoothie. Gebruik bij voorkeur een krachtige blender met een motor van 1200 watt. Die zorgt ervoor dat de celwanden van fruit en bladeren worden afgebroken, zodat alle voedingsstoffen vrijkomen en goed opgenomen kunnen worden.
Tip: niet samen met een maaltijd gebruiken, want dat verstoort de spijsvertering.
Deze tekst is redactioneel ingekort, originele tekst: Annet Niterink.
Beeld: fotografie en styling door Pia Jane Bijkerk
Meer lezen over de Ayurveda?
Zó haal je alles uit je glaasje water – volgens de Ayurveda.
Leven met de seizoenen: iets voor jou?
Wil je ook ontdekken wat leven met de seizoenen je kan brengen? Meld je dan gratis aan voor Happinez’ Leef met de seizoenen. Ontvang 6 mails in je inbox vol met inspiratie, oefeningen en cadeaus. Ontdek de kracht en het ritme van elk seizoen én wat het voor jou kan doen. Wil je meer informatie of je direct aanmelden? Dat kan hier.
