Kun je ziek worden van je emoties? Zo zit het volgens een expert

Wanneer iemand ziek is of in een genezingsproces zit, ligt het voor de hand om te focussen op lichamelijke factoren als voeding, beweging en slaap. Chris Kresser is een wereldwijd bekende expert in (voorvaderlijke) geneeskunde, de voedingsleer Paleo en spirituele gezondheid. Hij stelt dat de rol van emoties op de gezondheid onwijs belangrijk is: emotionele factoren zijn soms zelfs belangrijker dan lichamelijke aspecten.

‘Is het mogelijk dat je emotionele bagage – zoals ontwikkelingen in je kindertijd en heftige gebeurtenissen in je leven – een oorzaak vormt voor het ontwikkelen van ziektes?’ Deze vraag kreeg Kresser gesteld in één van zijn podcasts.

Ja, is (kort gezegd) zijn antwoord. Hoe zit dat dan?

Het verband tussen emotie en ziekte

We kunnen er niet omheen dat voeding, beweging en slaap belangrijke factoren zijn als het om gezondheid gaat. Deze onderwerpen zijn relatief gemakkelijk te onderzoeken en het is in theorie niet heel moeilijk om eet-, bewegings- en slaapgewoontes te veranderen, zonder dat je daar als persoon drastisch voor hoeft te veranderen. Volgens Kresser ligt de focus bij gezondheidsproblemen daarom vooral op lichamelijke aspecten. Hier valt sneller ´winst’ te behalen.

Online training Ayurveda

• Ontdek de leefstijl die bij jou past

• 7 lessen met wijsheden uit deze eeuwenoude gezondheidsleer

• Cadeau: koperen tongschraper

Naar de training

of volg een gratis proefles

Maar daarnaast spelen levensstijl, gedrag, emoties, psychologische en sprituele factoren een cruciale rol in de gezondheid volgens Kresser. Hij noemt deze factoren in sommige situaties zelfs belangrijker dan de lichamelijke aspecten.

De grote invloed van emoties op gezondheid is niet nieuw. In de Chinese gezondheidsleer wordt al duizenden jaren uitgegaan van een verbinding tussen een orgaan en een bepaalde emotie. De Chinezen associeren de nieren met angst, de lever met agressie en de milt met piekeren en overthinking. Het idee is dat wanneer je teveel van een bepaalde emotie voelt, er schade wordt toegebracht aan het bijbehorende orgaan.

Ook in de westerse geneeskunde bestaan verbanden tussen emoties en ziekte. Een bekend voorbeeld is stress, waarbij emoties als verdriet, boosheid, angst, frustratie en (over)bezorgdheid kunnen zorgen voor lichamelijke klachten.

De connectie tussen emoties, gevoelens en gedachtes

Maar dan nu de vraag: kunnen emoties er daadwerkelijk voor zorgen dat iemand ziek wordt? Om die vraag te beantwoorden zoomt Kresser eerst verder in op de definitie van het woord emotie.

Volgens het woordenboek is een emotie een natuurlijk instinct dat aangedreven wordt door omstandigheden, humeur en/of een bepaalde relatie. Emoties zijn gekoppeld aan gevoelens in het lichaam. Zo kan een emotie voorafgaan aan bepaalde gevoelens. Denk bijvoorbeeld aan wat er gebeurt als iemand met een grote angst voor slangen een slang ziet. Er gaan een heleboel angstgerelateerde gevoelens aan het werk in het lichaam van die persoon waardoor de hartslag omhoog gaat en de spieren worden aangespannen.

Soms werkt het andersom: dan gaat er een bepaald gevoel vooraf aan emoties en gedachtes. Bijvoorbeeld wanneer je collega een heel sterke geur bij zich draagt waar jij misselijk van wordt. Je ervaart een ziek gevoel in je lichaam, vervolgens voel je boosheid opkomen tegenover die collega en gaan er een heleboel gevoelens aan het werk die jou op gedachten brengen over hoe irritant die collega eigenlijk wel niet is.

De connectie tussen gevoelens, emoties en gedachtes is niet in elke situatie zo duidelijk en lineair. Voorgaande voorbeelden geven echter wel aan waar het om gaat: namelijk dat emoties wel degelijk in staat zijn om veranderingen in het lichaam te veroorzaken.

Wanneer iemand chronisch somber, boos of angstig is (en dus continu die bepaalde emotie ervaart) zullen de gevoelens en psychologische effecten in het lichaam ook chronisch merkbaar zijn. Dit kan dan leiden tot gezondheidsproblemen.

Wetenschappelijk bewijs

Kresser benadrukt dat er nog niet voldoende onderzoek is gedaan naar het verband tussen (bijvoorbeeld) trauma’s in de kindertijd en gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Wel noemt hij het aannemelijk dat sterke emoties kunnen zorgen voor een langdurige verandering in het lichaam.

Wat wel wetenschappelijk onderbouwd kan worden is het gevolg van traumatische en/of zeer emotionele ervaringen van zwangere vrouwen. De hormoonproductie van het (nog ongeboren) kind kan door iets traumatisch, meegemaakt door de moeder, voor de rest van zijn of haar leven beïnvloed worden.

De wetenschap benoemt dit gegeven weliswaar niet als verstoorde emotie of een trauma in het lichaam. Toch is het volgens Kresser mogelijk om er op die manier naar te kijken: een emotionele, traumatische gebeurtenis kan dus levenslang impact op je hebben.