Faalangst kan je energie blokkeren, je plezier wegnemen en ervoor zorgen dat zelfs iets waar je normaal van geniet, ineens voelt als een enorme horde. Coach en spreker Marc Lammers leert mensen hoe ze weer de lichte kant van het leven kunnen opzoeken — ook wanneer er veel druk op je schouders rust.
Wat is faalangst eigenlijk?
Volgens Marc ontstaat faalangst vooral wanneer we onze aandacht te veel richten op wat er mis kan gaan. Wat als ik mijn examen niet haal? Wat als ik faal? Wat zullen anderen van me denken?
Wanneer de uitkomst belangrijker wordt dan de ervaring zelf, neemt angst het stuur over. De kunst is om je aandacht te verleggen van het resultaat naar waarom je iets doet — het plezier, de passie, de persoonlijke groei. “Het mooiste vertrouwen,” zegt Marc, “komt wanneer je je herinnert waar je goed in bent en waarom je dit pad überhaupt bewandelt.”
Faalangst en de kracht van plezier
In zijn jaren als bondscoach van het Nederlands dameshockeyteam zag Marc hoe grote prestaties samenhangen met plezier. In de eerste jaren werden ze steeds tweede. De druk was hoog, de spanning nog hoger. De kleedkamer was stil; niemand durfde adem te halen, bang om fouten te maken. Tot Marc iets veranderde.
Hij monteerde een filmpje met al hun hoogtepunten — prachtige acties, glimlachen, teamwork. Vlak voor een wedstrijd liet hij het zien. De spanning week. De vrouwen zagen ineens niet wat er mis kon gaan, maar wat ze allemaal al konden. De wedstrijd werd geen test meer, maar een viering. Plezier creëert vertrouwen. En vertrouwen haalt faalangst uit je systeem.
Van stress naar ‘Sinterklaasspanning’
In de topsport noemen ze dat gevoel van gezonde opwinding Sinterklaasspanning. Niet: o jee, straks gaat het mis. Maar: ik ben klaar — en ik ben benieuwd naar wat er komt. Alsof je een cadeautje gaat uitpakken waarvan je nog niet weet wat erin zit. Die verschuiving maakt een wereld van verschil. Angst verandert in nieuwsgierigheid. Druk verandert in energie. En dat begint allemaal bij één vraag:
Waar heb je écht invloed op?
Op het resultaat? Nee.
Op de voorbereiding? Ja — volledig.
Faalangst vergroot datgene waar je bang voor bent: wat er mis kan gaan. Je brein neemt die overtuiging over, en gaat het zelfs bevestigen. Marc leert mensen daarom om te focussen op hun invloedgebied:
- je inzet
- je voorbereiding
- je intentie
- je sterke punten
Want zodra je daarop vertrouwt, wordt het resultaat minder bedreigend.
Het stemmetje in je hoofd: vriend of vijand?
Iedereen kent het: het kleine stemmetje dat fluistert Ik kan dit niet… Anderen zijn beter… Ik ga falen…
Maar let op wat er gebeurt wanneer je naar die woorden kijkt. “Je denkt dat je jezelf helpt door streng te zijn,” zegt Marc, “maar je brein hoort vooral de woorden falen, verliezen of mislukken.” Het werkt ook andersom: Wanneer je jezelf herinnert aan wat je al wél kunt, aan waar je plezier in hebt en waar je kracht ligt, ontstaat er ruimte. Rust. Zingeving. Je innerlijke stem kun je niet uitzetten, maar wél heropvoeden.
Hoe je je doelen wél bereikt
Wanneer je weet wie je bent en wat je waard bent, kun je realistische en inspirerende doelen stellen. Marc adviseert om daarna drie stappen te volgen:
- Bereid je liefdevol voor.
Niet vanuit angst, maar vanuit zorg voor jezelf. - Herinner jezelf aan je sterke punten.
Wat maakt jou uniek? Wat heb je eerder overwonnen? - Ga met plezier het ‘veld’ op.
Niet om perfect te zijn, maar om te ontdekken wat er in jouw pakje zit.
Presteren wordt dan niet iets waar je bang voor bent, maar iets waar je naar uitkijkt.
Tip van Marc: vraag anderen waar je goed in bent
Vaak zie je je eigen talenten niet — omdat ze voor jou vanzelfsprekend voelen. Vraag daarom eens aan mensen in je omgeving wat jouw sterke punten zijn: een collega, partner, vriend of leraar. Soms hoor je kwaliteiten die je nooit eerder hebt gezien. Soms hoor je groeipunten die je sterker maken. Beide zijn waardevol. Hoe beter je jezelf kent, hoe minder grip faalangst op je heeft.
Meer lezen over omgaan met angst?
Dit zijn 7 trucs om je angsten te overwinnen (het werkt echt).
