Wanneer heb jij voor het laatst echt even helemaal niets gedaan? Genikst om het niksen, doelloos een half uurtje op de bank gehangen, een wandeling gemaakt zonder concrete bestemming? Waarschijnlijk is het te lang geleden én waarschijnlijk doe je het te weinig, als we hoogleraar menswetenschappen Alan Lightman mogen geloven. Hij bracht een boek uit waarin hij pleit voor véél meer nutteloze momenten.
Eenderde van zijn dag probeert hij te besteden aan lummelen, e-mail gebruikt hij slechts zeer gering en om helemaal onbereikbaar en offline te zijn gaat hij op vakantie: Alan Lightman, professor aan de Massachussetts Institute of Technology. Zijn boek In Praise of Wasting Time is – letterlijk – een ode aan het verspillen van tijd. Want het is hoog nodig dat we ons bewust worden van de drukke leefstijl die overheerst, en de problemen die daaruit voortkomen, vindt hij.
FOMO
In een interview met NRC waarschuwt Lightman voor de gevolgen van een leven waarin elke dag, elk uur en zelfs elke minuut nuttig besteed lijkt te moeten worden. De creativiteit en psychologische ruimte nemen af, terwijl onrust, angstgevoelens, depressies en burn-outs toenemen. Dat heeft te maken met de vele prikkels die we dag in dag uit krijgen. We zijn bang om iets te missen (fear of missing out) en checken daarom om de zoveel minuten onze telefoon, mailbox en social media kanalen.
Verschillende wetenschappelijke onderzoeken onderstrepen deze gevaren. Ook filosoof en schrijver Joke Hermsen beaamt dat deze technologieën – en dan in feite de smartphone, want daarop is je gehele online leven gebundeld – het ervaren van rust, verveling, aandacht en wachten onmogelijk maken. Terwijl dat juist essentiële voorwaarden zijn om iets nieuws te leren, om kritisch te kunnen zijn en creatief te kunnen denken. Er moet een juiste balans gevonden worden tussen rust nemen, niets doen, mijmeren, de geest laten waaien, dagdromen en alle beeldschermactiviteiten, zegt zij tegen de Volkskrant.
Nieuw: Happinez Planner
-
Manifesteer jouw dromen en doelen
-
Inclusief uitleg over hoe je deze planner gebruikt + de 5 stappen van manifesteren
-
Maak je vision board
-
Met goalsetters, meditatiedagboek en meer…
De kunst van het niksen
Het moge duidelijk zijn dat verandering gewenst, maar ook erg lastig teweeg te brengen is. Ga maar eens na hoeveel mensen al scrollend in hun smartphone gedoken zitten in de trein of tram, terwijl die momenten juist een uitgelezen kans vormen om je gedachten rust te bieden. Of hoe gemakkelijk je na het eten nog éven achter de laptop kruipt om een paar e-mails te beantwoorden. Terwijl het juist veel meer rust geeft om een mooie wandeling te maken en die e-mails tot morgen te laten wachten. Ben je bovendien de volgende dag ook nog eens stukken meer waard.
Gelukkig geeft Lightman in zijn interview met NRC ook een aantal tips die redelijk eenvoudig te integreren zijn in je dag. Zo beveelt hij aan om minimaal één uur per dag je smartphone helemaal uit te zetten, en om dagelijks een half uur durende wandeling te maken zonder smartphone in je broekzak.
Identiteit
Ook hamert hij op het belang van reflectie. Zonder te reflecteren op wie je bent en wat je doet, zonder zo nu en dan stil te staan en van een afstandje naar je leven te kijken, loop je de kans je gevoel van identiteit te verliezen. Volgens Lightman is dat in verschillende landen al volop aan de gang, en is de druk om altijd maar te ‘moeten’ daar de oorzaak van.
Daarom is het zo onwijs belangrijk om vaker een momentje voor ‘niks’ in te lassen. Gewoon te lummelen, voor je uit te staren, meters te maken zonder bestemming en je af te sluiten van de drukte om je heen. Blok gewoon eens een aantal momenten in je agenda, waarin je dan dus niks blokt.
Snap je het nog? Juist, dat is dus de kunst van het niksen.
