Na de heroïsche actie van Arya Stark gaan we terug naar de allereerste afleveringen van Game of Thrones, voor de lessen van Syrio Forel. Dit is wat Arya leerde van haar dansleraar.
Er staat een meisje bovenaan de trap, ze balanceert op één been, en als haar vader langskomt zegt ze: ‘Syrio zegt dat een waterdanser uren op één teen kan staan.’
‘Pas maar op dat je niet valt,’ zegt haar vader.
‘Syrio zegt dat alles wat pijn doet, een les is en van elke les word je beter,’ zegt het meisje, terwijl ze weer op twee benen gaat staan. ‘Morgen ga ik op kattenjacht. Syrio zegt dat elke zwaardvechter katten moet bestuderen, want ze zijn stil als een schaduw en licht als een veertje. Je moet heel snel zijn om ze te vangen!’
Weet je nog? De allereerste afleveringen van Game of Thrones? Toen Arya nog een klein meisje was. Een meisje dat niet wilde borduren, geen zin had in een huwelijk met een hoge heer (‘that’s not me’) en veel beter kon schieten dan haar broertje Bran. Een meisje dat een écht zwaard kreeg van haar halfbroer Jon, en voor wie haar vader een goede leraar inschakelde. Een ‘dansleraar’. Niet zomaar een dansleraar, maar een zwaardvechter. Syrio Forel, first sword of the Sealord of Braavos. Hij leerde haar zwaardvechten, niet op de manier van de ridders, met brute kracht en een hoop hakken en slaan, maar sierlijk, als een dans, de waterdans, met snelle en onverwachte bewegingen.
Dit zijn drie lessen van Syrio Forel die Arya nooit vergat.
1 Trouble is the perfect time for training.
In de laatste les van Syrio Forel wil Arya niet trainen. Er is iemand vermoord, ze maakt zich zorgen om haar vader, ze wil niet oefenen met houten zwaarden. ‘You are troubled?’ vraagt Syrio. ‘Mooi! Dat is het perfecte moment om te trainen.’ Want als je in de tuin rondjes danst met je poppen en jonge poesjes, is dat niet het moment dat er gevochten moet worden. Hoe kun je zo snel zijn als een slang of zo stil als een schaduw, als je met je gedachten ergens anders bent?’ Als je piekert terwijl je moet vechten, worden de problemen alleen maar erger.
Deze les draait om het belang van focus. Het is zo makkelijk om te denken ‘ik kan me vandaag niet concentreren, want…’ of ‘dit lukt niet, want…’ Er zijn altijd uitvluchten. Juist als er van alles aan de hand is, is dat een extra uitdaging. Mooi!
Focus op één gedachte. Knoop het in je oren, Arya. Wat zeggen we tegen de Dood? Niet vandaag.
Maar de les is ook om altijd te blijven trainen, en ook dat knoopt Arya in haar oren. Ze blijft altijd oefeningen doen, waar ze ook is, ook al maakt (bijvoorbeeld) The Hound/Sandor Clegane haar belachelijk, en ze grijpt elke gelegenheid om zich te meten met een echt goede vechter (bijvoorbeeld Lady Brienne).
2 Every hurt is a lesson, every lesson makes you better.
Dit is een variant van het oude gezegde ‘What doesn’t kill you, makes you stronger.’ Tegenslag, daar word je sterk van. Dat is natuurlijk een beetje flauw, het is in werkelijkheid bovendien gewoon niet wáár – soms is een hurt gewoon een keiharde hurt, en je hoeft echt niet overal een les uit te halen. Maar het kan wel helpen om er zo over te denken – zeker als je goed wilt leren zwaardvechten. Als je klappen krijgt, hoort dat erbij. Er goed mee om leren gaan, maakt je robuuster, en beter bestand tegen tegenslagen.
3 Kijken is niet hetzelfde als zíen.
Een leerzaam moment in de laatste les: Syrio roept vechtbewegingen en Arya reageert, tot hij ‘rechts!’ roept maar links dóet. ‘Jij bent dood!’ zegt hij.
Arya is boos. ‘Alleen omdat jij tegen me loog!’
‘Mijn tong loog, maar mijn ogen schreeuwden de waarheid,’ zegt Syrio Forel. ‘Je zág het niet.’ Arya is nog steeds verontwaardigd, ze keek wél!
‘Maar kijken is niet hetzelfde als zíen,’ zegt Syrio Forel. ‘De waarheid zien, dát is waar het bij zwaardvechten werkelijk om gaat.’
4 What do we say to the God of Death? Not today!
Dat is eigenlijk geen les, dat is een mantra.
Wees als een kat: stil als een schaduw en licht als een veer
In acht seizoenen Game of Thrones had Arya nog meer leraren dan Syrio Forel. Ze leerde bij de dienaren van de God met Vele Gezichten bijvoorbeeld om zichzelf te vergeten, ze leerde vechten met een stok, en de dienaren sloegen haar letterlijk met blindheid zodat ze ook in het donker leerde vechten. Ze leerde opdrachten uit te voeren en níet uit te voeren, tot ze uiteindelijk ‘Niemand’ was geworden. Of nee, toch niet: ‘Mijn naam is Arya Stark van Winterfell, en ik ga naar huis.’
De leerschool van Arya is een keiharde leerschool – je kunt je afvragen of het in het echte leven altijd zo gaat (lees bijvoorbeeld dit blog van een leraar in de historische vechtsporten, die zijn trainingen héél anders aanpakt: je leerling constant laten falen is níet de manier, vindt hij).
Maar in Game of Thrones is het heerlijk om te zien hoe een personage acht seizoenen haar eigen pad volgt, jarenlang traint en alle uitdagingen aangaat, every hurt is a lesson, tot een moment waarop alles samen komt. Arya Stark is onverschrokken, gefocust. Ze kent elke hoek en kier van Winterfell, en rent door een gang op dezelfde manier waarop ze als klein meisje achter een kat aanjoeg, stil als een schaduw. Ze duikt op uit het niets, snel als een slang. Zelfs de move met de dolk, die ze een aflevering eerder heeft geoefend in een schijngevecht met Lady Brienne, verloopt vlekkeloos.
Niemand kan de Night King uitschakelen, zo lijkt het. A Girl is No-one.
En oh ja, de naam van die dolk is de catspaw dagger. ‘De kattenvoet’.
Kijken en zien
1 De ‘catspaw dagger’, ‘de dolk van de kattenvoet’ werd in seizoen 1 gebruikt voor een moordaanslag op Bran. De naam van de dolk is passend, net als Arya is hij quiet as a shadow. In de scene van Arya en de Night King dwarrelt hij bijna, in slow motion, licht als een veertje.
2 Arya lijkt in de scène met de Night King uit het niets tevoorschijn te komen. Ook dit heeft ze geoefend. In de aflevering waarin Jon Snow in het Godswoud staat te peinzen, verschijnt Arya plotseling achter hem, ook vanuit het niets. Precies op de plek waar ze op de Night King afduikt.
3 Ook mooi om nog even terug te kijken: de close up van de Night King, en vooral zijn oogbewegingen. Arya trickt hem, ze zorgt dat hij kijkt, maar niet ziet wat er gebeurt: geleerd van Syrio Forel, in haar laatste dansles.
Meer zien?
Alle seizoenen van Game of Thrones zijn nu te zien via Ziggo Movies & Series.
En ook…
- Wat je allemaal kunt leren van je kat, ook als je niet met zwaarden vecht.
- Moed is kwetsbaar durven zijn, zegt Brené Brown.
- Zo word je een onafhankelijke durfal.
- ‘Be fearless and have fun’ is het advies van televisiekok Julia Child.
