Wat is hooggevoeligheid precies? Is het iets waar je alleen maar last van hebt, of kun je het ook vóór je laten werken?
Dit is waar het om draait: hooggevoelige personen ervaren de werkelijkheid intenser. Doordat ze wijd open staan voor hun omgeving, komt er meer binnen, en die binnenkomende prikkels verwerken ze ook diepgaander. Daarom is het ze ook snel te veel. Dan kunnen ze boos of verdrietig worden, zich terugtrekken of klagen. Anderen vinden vaak dat ze zich aanstellen – maar dat doen ze niet.
‘In een andere samenleving dan de onze zouden we het hele woord hooggevoeligheid niet nodig hebben,’ zegt Jolijn Hendriks, therapeut en auteur van het boek ‘Puur hooggevoelig’. ‘Maar onze maatschappij is sterk prestatiegericht, met een hoog prikkelniveau, een hoog stressniveau en een hoog tempo. Daar krijgen deze mensen last van.’
Ben je hooggevoelig? Dan streef je altijd naar harmonie
Niet alle hooggevoelige mensen zijn introvert en stilletjes; drie op de tien zijn extravert. De meesten houden van rust, maar sommigen zijn juist altijd op zoek naar spanning en gevaar. Evenveel mannen als vrouwen zijn extra sensitief, maar voor mannen is het vaak nog moeilijker om het te erkennen, ook voor zichzelf.
Met zo’n dunne huid ben je extra gericht op veiligheid, en HSP’ers zijn dan ook geneigd om eindeloos de boel bij elkaar te houden, de gemoederen te bedaren en vrede te stichten. ‘Je hebt enorme voelsprieten,’ zegt Jolijn, ‘en je probeert voortdurend alles heel goed te doen. Je kunt slecht tegen harde geluiden en boze stemmen.’
Daarom zijn HSP’ers vaak lieve mensen. De schaduwzijde daarvan is dat de pleaser in je altijd op de loer ligt: je wilt zó graag harmonie dat je jezelf te klein maakt. Dat ziet therapeut Jolijn vaak in haar cursussen voor hooggevoeligen. ‘Ze kunnen zich er enorm over opwinden dat anderen hen niet begrijpen – maar ze beseffen niet dat hun lichaamstaal vaak niet klopt met wat ze zeggen.’
Wat voel je eigenlijk?
Aandacht hebben voor je gevoel is belangrijk, zegt Jolijn. ‘Daar nemen we dikwijls te weinig tijd voor, we hollen eraan voorbij. Als we iets voelen wat lastig is, zijn we snel geneigd om afleiding te zoeken of een pilletje te slikken, in plaats van te gaan zitten en ons af te vragen: wat voel ik eigenlijk en hoe is dat bij mij binnengekomen?’
Hooggevoeligen zijn vaak visionair, stelt Jolijn, denken verder dan de rest, vervullen een voortrekkersrol, willen de hele club meetrekken en raken keer op keer teleurgesteld als dat niet lukt. ‘Veel verantwoordelijkheid naar jezelf toe trekken hoort ook bij het patroon, zonder te beseffen dat je jezelf ook moet opladen. Hooggevoeligen geven steevast meer dan ze ontvangen. Ik leer ze om bij zichzelf te beginnen. Durf je ook te ontvangen? Misschien sluit je je wel af voor hulp.’
Dit zijn de mooie kanten
Gelukkig zijn er ook mooie kanten aan het HSP-zijn. Je hebt aandacht voor het kleine en fijne. Je kunt je innig verbonden voelen met de natuur, met bloemetjes, boompjes en beestjes, met kinderen en volwassenen. Muziek of een mooi schilderij kan je diep ontroeren.
Volgens Elaine Aron, de Amerikaanse arts die het begrip HSP in de wereld bracht, heeft hooggevoeligheid een evolutionair voordeel voor de hele groep. Er zijn minstens honderd diersoorten waarin een deel van de populatie extra gevoelig is. Deze individuen merken meer op, zijn gevaar sneller op het spoor en hebben een betere neus voor plaatsen waar het goed toeven is.
Dat zou voor mensen ook gelden. ‘Ik zie dat veel hooggevoeligen in verantwoordelijke functies terechtkomen,’ beaamt Jolijn, ‘of bijvoorbeeld een doorgeefrol hebben.’
Ben jij hooggevoelig?
Volgens Elaine Aron zijn dit de kenmerken van hooggevoeligheid: D.O.E.S.
D – Diepte van verwerking: je hersens werken sterker op de diepere niveaus
O – Overstimulatie: je functioneert niet goed als er te veel prikkels zijn, zoals op feestjes of tijdens examens
E – Emotioneel ontvankelijk en empathisch; je reageert ook sterker op positieve beelden dan anderen
S – Subtiele signalen pik je beter op dan anderen
Dit zijn de valkuilen
Als hooggevoelige persoon ben je snel geneigd om…
- Het iedereen (vooral je partner) naar de zin te willen maken en je aan te passen
- Je in te zetten voor vrede en harmonie in de familie, zelfs als dat niet wordt gewaardeerd
- Ongelofelijk je best te doen in je werk, tot extra werken aan toe, terwijl je daar niet per se waardering voor krijgt
- Alles te doen voor je kinderen (en dat vinden ze, doordat je geen grenzen stelt, heel gewoon)
Wat kun je doen als je hooggevoelig bent?
- Wees je ervan bewust, ontken het niet en voel je niet meer, maar zeker ook niet minder dan andere mensen.
- Kijk anders, positiever en met meer mildheid naar je verleden: je faalde niet, je kon er niets aan doen dat je veel dingen niet kon verdragen of dat je rare bokkensprongen maakte.
- Ruim zo veel mogelijk trauma’s en oud zeer op, zoek daarbij zo nodig hulp, en werk aan je zelfvertrouwen.
- Zorg voor je energiehuishouding door regelmaat en balans. Slaap voldoende, neem geregeld rust en eet gezond. Luister goed naar de signalen van je lichaam.
- Leer bewust grenzen stellen, nee zeggen en loslaten.
- Zoek de natuur op, sport of wandel veel. Maak contact met je lichaam en met de aarde.
- Leef vanuit je zielsbehoeften en je passie!
Test hoe gevoelig jij bent
Wil je weten of je zelf hooggevoelig bent? Doe dan deze test.
