Wat is de zin van het bestaan? Waarom streven we altijd naar geluk? Vragen die ook de Belgische psychiater Dirk De Wachter bezighouden. De antwoorden die hij vond, zijn verwerkt in deze heldere inzichten.
De kunst van het leven is de kunst van ongelukkig zijn
Dirk De Wachter stelt vast dat geluksgevoel veroorzaakt wordt door een stofje in de hersenen, endorfine geheten, een stofje dat maar even effect heeft, zelfs al krijg je het allerbeste nieuws van de wereld. Geluksgevoel is dus per definitie van korte duur, en de ene mens heeft meer aanleg om dat geluksstofje te produceren dan de andere. De Wachter concludeert ook: “Geluk hangt in hoge mate af van de verwachtingen die je hebt. Als we niet krijgen wat we verwachten, zijn we teleurgesteld. We kunnen moeilijk omgaan met tegenslag, we worden er ongelukkig van. Gelukkig willen we zijn. En een beetje gelukkig is niet genoeg.”
Wat De Wachter ons wil zeggen: in deze tijd streeft iedereen naar het ultieme succes en het grootste geluk en de waanzinnigste kicks. Misschien wil je naar de Kaaimaneilanden reizen of de Mount Everest beklimmen of naar de maan vliegen. Weet wel: op een dag kom je gewoon weer thuis en moet je dealen met het alledaagse leven. Bedenk, zegt hij, een gewóón leven is goed genoeg. En accepteer dat een doorsnee leven zijn ongelukkige perioden en verdrietige momenten kent. Die aanvaarden en daarmee leren omgaan – dát is essentieel. “De kunst van het leven is de kunst van het ongelukkig zijn.”
Doe af en toe niets
We hebben allemaal andere mensen nodig – zonder verbinding met onze medemens zijn wij niets. En toch is het ook heel belangrijk om af en toe alleen te zijn. De stilte te zoeken, in deze wereld vol prikkels en lawaai, in deze ‘luidruchtige en oververhitte tijden’. Het is niet voor niks, zegt De Wachter, dat zoveel mensen hun toevlucht nemen tot mindfulness en meditatie. Maar, waarschuwt hij, zorg dat het geen behandeling of een trucje wordt om straks nog beter of harder te kunnen presteren. “Dat betekent overigens niet dat ik mindfulness op zich niet kan aanraden aan patiënten: het beschouwt de ongelukkige mens tenminste niet als ziek of als abnormaal. Want dat is hij niet. Van verdriet moet je niet genezen worden.”
Nieuw: Happinez Planner
-
Manifesteer jouw dromen en doelen
-
Inclusief uitleg over hoe je deze planner gebruikt + de 5 stappen van manifesteren
-
Maak je vision board
-
Met goalsetters, meditatiedagboek en meer…
Even verderop schrijft hij: ‘Mindfulness, stiltestage, meditatielessen: ik heb er niets tegen, maar beter nog staan we geregeld stil in het dagelijks bestaan. Af en toe achterover zitten, niks doen, geen plan hebben, alleen maar zijn.’ De Wachter pleit daarom ook voor digi-pauzes, voor etentjes met de gsm op vliegtuigstand en smart(phone)-breaks.
Geef kinderen warmte en aandacht, maar ook grenzen
Driekwart van de millennials heeft last van stress en burn-outklachten. Steeds meer jongeren voelen zich eenzaam en depressief. Sociale media als Facebook en Instagram krijgen dan al snel de schuld: als je in je tijdlijn voornamelijk succesvolle, mooie, stralende mensen treft die ogenschijnlijk een perfect leven leiden, dan steekt je eigen onvolmaakte, tobbende persoontje daar al snel schril bij af. Daar kun je verdrietig en mismoedig van worden. Van De Wachter hoeven we sociale media niet in de ban te doen, hij ziet ze ook als fantastische mogelijkheden om met elkaar te communiceren. Verwacht alleen niet dat ze échte vrienden kunnen vervangen.
Dat twintigers zo struggelen met het leven heeft volgens hem ook te maken met hoe deze generatie is opgevoed. “We maakten prinsjes en prinsesjes van hen. Verwenden hen extreem en verwarden dat met liefde. We riepen: ‘Ge kunt alles! Ge mag alles! Als het maar leuk is! Als ge maar gelukkig wordt! Ge kunt alle studies van de wereld doen! Alle jobs krijgen!’ Maar dat is natuurlijk helemaal niet waar. Die vrijheid is een illusie. De maakbare leukigheidswereld die ze is voorgespiegeld, bestaat niet. Het paradijs is niet op aarde.”
Durf te zeggen: menslief, ik heb u nodig
Het grote verdriet van deze tijd is misschien wel dat we ons verdriet verbergen. Als wij vooral geluk en succes nastreven, als ongelukkig zijn niet gewenst is, dan is het niet cool om te laten zien dat het niet goed met je gaat. Misschien wel de meest dringende missie van De Wachter: sluit je niet op in moeilijke tijden, verberg je ongeluk niet voor een ander. “Verdriet dat niet naar buiten kan, zal gaan gisten en rotten.” Tegen de eenzame mens zegt hij: “Zoek mensen die u kunt vertrouwen en durf te spreken. En tegen de ander zeg ik: luister!”
Nieuw: Happinez Agenda 2025
-
Personaliseer je eigen omslag
-
Indeling per week
-
12x astrologische maandvoorspelling
-
Agenda en inspirerende Astrologie Journal ineen
Zoek de ander op. Spreek. Luister. Heb oog voor elkaar. Sleutelwoord daarbij is kwetsbaarheid. De Wachter: “De kwetsbaarheid om te durven zeggen: ‘Ik kan dit niet alleen.’ Mijn god, wat vinden we dat moeilijk. Terwijl: There is a crack in everything.”
Hij haalt filosoof Emmanuel Levinas aan. “Levinas zegt: ‘Alleen door de blik van de ander ontsnap je uit de beklemming van het zijn. De goddelijkheid verschijnt in de blik van de ander.’ Dat vind ik zo waar. Maar dan moet je elkaar ook écht willen ontmoeten. Het is zo wezenlijk: we hebben nood aan echt en hecht contact. De likes en de hartjes op social media zijn fijn, maar af en toe moet u iemand zien. Face à face. Wilt u de streling voelen. Iemand in de ogen kijken. Dus moet u niet blijven appen en facebooken, maar zeggen: ‘Het is droog, het café op de hoek is open, laten we elkaar zien. Menslief, ik heb u nodig.’”
Tekst: José Rozenbroek
Dit artikel is redactioneel ingekort en komt uit Happinez ‘Neem je tijd’.
