Als je avond aan avond aan de buis gekluisterd zit voor een spannende serie als Narcos, The Bridge of Homeland, zie je heel wat gewelddadige types langskomen. Wat doet dat eigenlijk met een mens? Krijg je daardoor meer begrip voor agressie, voor liegen, of voor criminaliteit?
Verrassend genoeg blijkt het juist niet zo te werken. Je wordt wel empathischer door je te verplaatsen in slechteriken, maar je morele kompas (of je in staat bent goed en kwaad te onderscheiden) wordt er juist sterker door. Ook leer je jezelf er beter door kennen.
Kijken naar een maffiabaas
Dat alles blijkt uit onderzoek van communicatiewetenschapper Merel van Ommen. Zij onderzocht welk effect het op verschillende groepen mensen heeft om te kijken naar The Sopranos (over een maffiabaas), Dexter (over een seriemoordenaar), Gossip Girl (over roddel en intriges onder een groep jongeren) en House M.D. (over een verslaafde arts). Ze keek de series samen met gedetineerden, artsen, politiemensen en studenten.
Meevoelen met dilemma’s
In een interview met de Volkskrant vergeleek Van Ommen het kijken naar series over ‘immoreel gedrag’ met het spelen van gewelddadige games. Ook daarvan werd lange tijd gedacht dat het zou leiden tot meer gewelddadig gedrag. Net als bij die games, is de link bij televisie kijken en ‘slecht’ gedrag niet zo duidelijk te leggen. ‘Deze series dagen de kijker uit om mee te voelen met ingewikkelde dilemma’s van een verslaafde arts of een maffiabaas die verraden wordt. Ze zetten het publiek aan om voor zichzelf te denken, omdat de normen en waarden die van hogerhand zijn opgelegd hier even niet gelden.’
Hoe ouder, hoe genuanceerder
Hoe ouder de kijkers zijn, hoe genuanceerder ze kijken naar morele kwesties. Wat goed is en wat kwaad, ligt in de ogen van oudere kijkers minder zwart-wit. Volgens Van Ommen kunnen series met complexe personages (die goede én slechte kanten hebben), je stimuleren om jezelf beter te leren kennen en je moreel te ontwikkelen.
Meer lezen over series en films?
Dit zijn 5 spirituele films die je laten zien waar het écht om draait in het leven.
