Mediteren is een vorm van spirituele oefening. Het woord komt van het Latijnse meditatio, dat ‘overdenken’ betekent, al is meditatie grappig genoeg vaak meer een oefening in stilte, in simpelweg zijn. Het wordt gebruikt voor allerlei doeleinden: om te ontspannen, jezelf beter te leren kennen en te leren om je aandacht te focussen.
Meditatie ontstond vijf eeuwen geleden in India, waar heilige mannen en vrouwen in het vedische hindoeïsme ermee begonnen. In die religieuze stroming werd meditatie gebruikt om geestelijke en spirituele verlichting te vinden: om los te komen van het ego en van de beperkingen van de menselijke geest. Ook in het boeddhisme ontstond meditatie al heel lang geleden – Siddharta Gautama, die later bekend werd als boeddha, bereikte verlichting door dagenlang te mediteren. Een populaire meditatietechniek is nog steeds vipassana, een van oorsprong boeddhistische vorm van meditatie.
Wat doet mediteren met je?
Mediteren kan je veel brengen. Niet alleen helpt het je om tot rust te komen, het brengt je ook meer in balans en geeft je inzicht in wie je bent en wat je wilt. Door te mediteren leer je je gedachten te observeren: je beseft dat je niet je gedachten bènt, maar dat je gedachten hèbt. Ook ontwikkel je door meditatie meer mededogen –je wordt niet alleen milder voor jezelf, maar ook voor je medemens.
Moet je er een uur voor op een kussentje gaan zitten?
Nee hoor. De meest bekende houding om te mediteren is de lotushouding – linkervoet op je rechterbeen, rechtervoet op je linkerbeen -, maar mediteren kan op allerlei manieren. Ook liggend, of comfortabel zittend op de bank, net wat jij fijn vindt. Belangrijk is wel dat je mediteert in een stille, rustige omgeving. Je hebt er niet per se veel tijd voor nodig: zo bepleit de bekende Britse meditatietrainer Andy Puddicombe dat je in een paar minuten per dag al heel goed kunt mediteren.
Hoe begin ik?
Je zoekt een prettige houding, bijvoorbeeld de kleermakerszit. Belangrijk bij de zittende houding is dat je je ruggengraat recht houdt: je hoofd blijft in lijn met je rug. Vervolgens concentreer je je op je ademhaling. Je ademt rustig in en uit. Raak je afgeleid? Geeft niets, je pakt gewoon de concentratie op je ademhaling weer op. Dat is alles, je hoeft nergens aan te denken. De kracht van meditatie is juist dat je even loskomt van het denken.
Maar ik denk juist een heleboel!
Als je begint met mediteren buitelen de gedachten in je hoofd misschien juist over elkaar heen. Raak niet ontmoedigd wanneer je het gevoel hebt dat het ‘niet lukt’ om te stoppen met denken. De kunst van mediteren is om je gedachten te laten komen en gaan, en te blijven focussen op je ademhaling. Blijf proberen, oordeel niet. Na een tijdje merk je dat je van een afstandje naar je gedachten kunt kijken en het steeds minder druk wordt in je hoofd.