Kunnen we ons nog verbinden met het huishouden? Journaliste Sara Domogala heeft er moeite mee: het klinkt zo ongeëmancipeerd en ouderwets. Maar via het bakken van brood en afstoffen van de boekenkast komt ze erachter dat het misschien wel het antwoord is op de chaos van deze tijd. ‘Wat is er meer mindful dan stoffen, bladeren rapen of peultjes doppen?’
Ik herinner me de vakanties bij mijn Franse opa en oma. Mijn opa stond voor dag en dauw op en wekte me om hem te helpen met het voeren van de kippen, de konijnen en de varkentjes. Mijn oma zette het ontbijt van warme chocolademelk, stokbrood met boter en zelfgemaakte frambozenjam klaar. Daarna ging hij in zijn moestuin aan het werk en hielp ik mijn oma met de afwas. Het was een feest om mee te mogen doen in hun dagelijkse routine.
In mijn volwassen leven ben ik de voldoening van het erf aanvegen en het warme sop helaas vergeten. Ik zie het huishouden vooral als een vervelend klusje dat nooit af is en dat voortdurend teveel tijd en energie wegkaapt. Toch kan ik ook intens genieten van een leeg weekend waarin ik de tuin onder handen neem en een taart bak.
Paradoxaal genoeg voelt het huishouden als luxe en als ballast tegelijk. Zou ik iets terug kunnen vinden van de voldoening die ik voelde als ik mijn oma hielp?
Verbinding met de elementen
Van een moeder op school krijg ik het boek ‘Huishouden van het leven’ aangeraden als ik haar vertel over mijn huishoudelijke strijd. Een heel boek over huishouden? De schrijfster, Monique Wortelboer, noemt het huishouden ‘de zorg voor het leven’. Het omvat alle taken die het leven en de levensenergie stimuleren, die zorgen dat het leven voortgang vindt.
In een tijd waarin stress, burn-out en overbelasting zo prominent aanwezig zijn, klinkt dit me als muziek in de oren en als verrassend modern. Het huishouden als antwoord op de chaos, in plaats van taken die de chaos compleet maken? Ik besluit om Monique op te zoeken.
Dé manier om jezelf op te laden
“Is het huishouden niet eigenlijk een beetje ouderwets?” vraag ik aan Monique terwijl ze me een kop thee aanreikt. “Ouderwets?!” Ik zie het vuur in haar ogen oplaaien. “Het huishouden is juist van alle tijden! Het is er elke dag weer, het is altijd van nu. Het zal nooit ophouden, want als we met het huishouden stoppen, dan stopt het leven.”
“Maar jij hebt een totaal andere kijk op het huishouden dan de maatschappij,” zeg ik.
“Het huishouden is de zorg voor je lichaam, voor je ziel, voor je eigen energie. We hebben als mens allemaal een energieveld waar onze levenskracht doorheen stroomt. Met het huishouden zijn we bezig om dat veld te voeden. Het huis is daarmee de plek waar we ons kunnen opladen en de dagelijkse dingen hun waarde terug kunnen geven.”
Inderdaad zorg ik vaak slecht voor mezelf om zo snel mogelijk achter mijn computer te gaan zitten om mijn werk te doen. Dat lijkt toch waardevoller en productiever dan eerst nog een wasje doen.
“Het huishouden verbindt ons met de fysieke wereld om ons heen,” gaat ze verder. “Bovendien bewegen we tijdens het huishouden op een ritmische manier die het lichaam oplaadt. Door de voorspelbaarheid en regelmaat van het huishouden en door de verzorgende aard ervan, kun je jezelf opladen. Het is het onderhoud van je eigen (pure) levenskracht.”
Het antwoord op vermoeidheid
Dit opladen spreekt me bovenal aan. Ik voel me regelmatig ‘leeg’ en zoek naar manieren om nieuwe energie te krijgen. Vroeg naar bed, een boek lezen, een half uurtje yoga, glaasje wijn. Maar de meeste activiteiten in mijn dagelijks leven knagen juist aan mijn vitaliteit: door het drukke verkeer haasten, achter de computer werken, de supermarkt in, telefoon beantwoorden. Allemaal dingen die we in onze cultuur als ‘goed’ bestempelen, want ze leveren ons iets op. En daar gaat het ook mis met het huishouden: we hebben het gevoel dat het ons niets oplevert.
“Allemaal ego”, zegt Monique resoluut. “We zijn zo gericht op onze carrière, op efficiëntie, op goedkeuring, dat we de waarde van zorg niet meer zien. Wat is er meer mindful dan stoffen, dan bladeren rapen of peultjes doppen? Juist nu, in ons drukke bestaan, in het teveel en in de zoektocht naar bezinning ligt het antwoord onder onze neus: in ons huishouden.”
Schoonmaken is ruimte scheppen
Volgens Monique gaat het huishouden in de eerste plaats over liefde. Liefde voor anderen maar vooral voor jezelf. Goed voor jezelf zorgen begint bij je bad vol laten lopen en je ontbijt klaarmaken. “Want waar je van houdt, daar wil je voor zorgen”, zegt ze. “Het is de natuurlijke impuls van de ziel. Een mens voor wie gezorgd wordt, voelt zich gezien en gewaardeerd.”
“We zijn allemaal gevoelig voor die subtiele liefdesenergie. Als je schoonmaakt schep je letterlijk ruimte, je brengt de trilling in je huis omhoog waardoor het gaat stralen en jij vervolgens ook.”
Even stoffen in plaats van appen
Ik ga naar huis om het te proberen, deze nieuwe manier van huishouden, al zie ik op tegen de extra belasting die dit van me zal vragen. De extra taken waar ik bang voor was, blijken er niet te zijn, het zijn er eerder minder. Ik kan meer rommel om me heen verdragen, omdat ik innerlijk rustiger geworden ben.
Het is waar dat als je met plezier poetst en ordent, je ook je ziel poetst en ordent. Ik merk dat ik na een drukke dag vol afspraken en computers ontspan van het fysieke contact met mijn omgeving. Na een uur opruimen voel ik me net zo goed als na een pittige yogales. Misschien wel beter, want mijn huis ziet er fantastisch uit.
Thuis: daar gebeurt het. Dus ook bij mij thuis. Door mijn levenssfeer met meer liefde te benaderen en mijn oordeel over het aanrecht te laten varen, is er een rust neergedaald in ons huishouden die verbazingwekkend veel lijkt op de vakanties bij mijn Franse familie.
Tekst: Sarah Domogala
Meer lezen over mindful schoonmaken?
Mindful schoonmaken: dit is wat het voor je doet (en wat niet).
