‘Goedemorgen, lekker weertje hè?’ De meeste dingen die we tegen vreemden zeggen – op straat, in de winkel of tijdens het wachten op de bus bijvoorbeeld – lijken nogal betekenisloos. Toch kan er in die onschuldige, ogenschijnlijk nietszeggende ontmoetingen wel degelijk iets van waarde zitten, zegt Kio Stark. Sociaal gezien zijn gesprekjes met vreemden hartstikke belangrijk. Je zegt ermee: ik zie jou.
Geobsedeerd door praten met onbekenden
Volgens eigen zeggen is praten met vreemden een obsessie voor Stark. Ze schreef er zelfs een boek over: Praten met vreemden – hoe onbekenden je leven kunnen veranderen. Door haar eigen ervaringen te documenteren, ontdekte ze een heel bijzondere kant van praten met een vreemde. Het is een onverwacht pleziertje, een oprechte emotionele connectie en kan bevrijdend zijn.
Het treurige is, zegt Stark, dat we er vaak vanuit gaan dat mensen die we niet kennen gevaarlijk zijn, dat we ze niet kunnen vertrouwen. ‘Niet met vreemden praten!’ Wie is er niet grootgebracht met die waarschuwing? Terwijl de meeste onbekenden volgens Stark helemaal geen gevaar vormen. Ze geven ons een ongemakkelijk gevoel omdat we niet weten wat hun intenties zijn. In plaats van op onze waarnemingen af te gaan, bestempelen we ze bij voorbaat al als potentieel gevaarlijk. Die categorie is bekend voor ons, net zoals we mensen ook in hokjes stoppen als man, vrouw, kind, oud, jong, vriend, enzovoorts.
Zintuigen in plaats van angst
Stark leert haar eigen dochter dat het goed is om vriendelijk te zijn tegen vreemden. ‘Ik denk daar elke keer dat ik het zeg wel twee keer over na, want zeker als vrouw weet ik dat niet iedere vreemde op straat goede bedoelingen heeft. Het is goed om vriendelijk te zijn én het is goed om te leren wanneer je dat niet moet zijn, maar dat betekent niet dat we bang moeten zijn.’
Handelen op basis van je zintuigen en waarnemingen in plaats van angst heeft verschillende voordelen. Als je uitgaat van wat je waarneemt, kom je los van de vooroordelen die je brein normaal gesproken gebruikt om iemand in een hokje te stoppen. Dat werkt bevrijdend en geeft je de kans om iemand als een echt persoon te zien. Daarnaast ontstaat er ruimte voor ‘vluchtige intimiteit’: een korte ervaring die toch emotionele betekenis heeft. En, best bijzonder: veel mensen vinden het makkelijker om eerlijk te zijn en voelen zich beter begrepen in interacties met vreemden dan in gesprekken met vrienden of familie.
Dit is waarom het werkt
Hoe het kan dat gesprekken met vreemden zo soepel verlopen? Ten eerste is het een korte interactie zonder consequenties. Het is eenvoudiger om eerlijk te zijn tegen iemand die je toch nooit weer ziet. Ten tweede zijn er geen vooroordelen en aannames. Waar je er bij een vriendin vanuit gaat dat zij je lichaamstaal of zelfs je gedachten wel kan lezen, ben je veel duidelijker tegen een onbekende omdat je weet dat hij of zij enige context nodig heeft om je te begrijpen.
Zo praat je met een vreemde
In sommige culturen is het aanknopen van een gesprekje met iemand die je niet kent makkelijker dan in andere. Zo vertelden verschillende Denen aan Stark dat zij dergelijke interacties het liefst vermijden. In Egypte zou het juist weer onbeschoft te zijn om een vreemde te negeren. Waar je ook bent, deze tips kunnen je helpen om ‘zomaar’ een gesprek te beginnen:
- Zoek naar iemand die oogcontact met je maakt, glimlach en zie wat er gebeurt.
- Zeg iets over iets wat jullie beide kunnen zien. Dat kan van alles zijn: kunst, iets geks op straat, een mooi gebouw.
- Merk iets op, bijvoorbeeld dat iemand iets moois draagt, en geef daar een compliment over. Stark geeft zelf graag complimentjes over schoenen.
- Vind je het moeilijk om iemand zelf aan te spreken omdat je niet weet of hij of zij er wel op zich te wachten, en heeft diegene een hond of een baby bij zich? Bingo. Praat dáár tegen, dan merk je vanzelf of er een gesprek ontstaat.
- Wees open. Vertel iets heel persoonlijks als iemand je iets vraagt. Zeg bijvoorbeeld eerlijk dat je net je baan kwijt bent of een bijzonder iemand bent verloren. Toegegeven: dat is lastig omdat je je kwetsbaar moet opstellen. Maar juist eerlijkheid kan ervoor zorgen dat een doodgewoon gesprekje met een onbekende verandert in een kort moment van vluchtige intimiteit.
Meer lezen over persoonlijke ontwikkeling?
Ben jij introvert? Wij geven vijf tips voor een sociaal leven dat bij jou past.
