Deze week een vraag van Toekijker, die met lede ogen aanziet hoe een bevriend stel uit elkaar groeit. Dot moedigt aan om haar zorgen niet in de weg te laten staan van vriendschap.
Lieve Dot,
Ik maak me zorgen over een bevriend echtpaar dat volkomen uit elkaar dreigt te groeien. Kort en goed; hij is zeer gelovig geworden en zij is en was altijd uitgesproken antireligieus. Ik ben ervan overtuigd dat als ze zo doorgaan er een scheiding van komt. Je zal zeggen, ja dat gebeurt nu eenmaal. Sterker nog, misschien is het wel beter. Maar het is zo zonde. Deze mensen zijn twintig jaar geleden aan een huwelijk begonnen, liefdevol, na –van beide kanten- eerdere teleurstellende ervaringen op dat gebied. Ze hebben geen kinderen en samen zouden ze oud worden. Hij komt uit een hervormd nest en zij uit een atheïstisch, intellectueel milieu. Dat speelde geen rol, maar gaandeweg is hij steeds geloviger geworden en strikter in de leer. Zij –van de weeromstuit- steeds anti-religieuzer. Het sluimerde al lang, maar na wat gesprekken met zowel hem als haar (wel los van elkaar) is het mij duidelijk geworden dat zich een groot probleem aandient. Na de dood van zijn moeder (die zeer gelovig was) heeft hij zich nog meer vastgebeten in het geloof en spendeert daar enorm veel tijd aan. Zo zeer zelfs, dat het gewoon moeilijk is geworden om ze beiden tegelijk te treffen. Ze leven inmiddels in gescheiden werelden. Ik kom er niet goed uit en weet ook eigenlijk geen oplossing, maar het doet me groot verdriet deze mensen zo uit elkaar te zien groeien. Tegelijk denk ik, waar bemoei ik me eigenlijk mee ? Wat vind jij ervan? Dank, Toekijker Lieve Toekijker, Wat me opvalt is dat niets is zoals het lijkt. Wanneer ik denk te weten hoe het zit, en toch de aandacht kan opbrengen om het beter te bekijken, dan verlies is vrijwel onmiddellijk mijn eerdere zekerheid. Dit geldt voor ideeën, landen, industrieën en misschien wel het meest vermakelijk bij individuele mensen.
Dit weekend nog meende ik dat iemand me beledigde bijvoorbeeld. Bij nader inzien -niet door positief omdenken – besefte ik dat deze persoon me eigenlijk hele duidelijke en zinvolle instructies gaf. En zo is het in mijn ervaring met alles en iedereen die je beter leert kennen: begrip is niet te stuiten zodra je je in iets verdiept. Het is betrouwbaar als zwaartekracht. Je kunt erop vertrouwen. Gebruik maken van die wet is wat ik je aanraad, lieve Toekijker. Het klinkt alsof je precies weet hoe de vork in de steel zit bij het bevriende echtpaar. Ik zou beginnen met daar een vraagteken over uit te smeren. Een gesprek aangaan op basis van zorgen is fundamenteel anders dan een gesprek aangaan vanuit oprechte interesse. Weet je echt wat hem bezighoudt sinds het overlijden van zijn moeder? Misschien noem je het voor het gemak religie, maar in hoeverre heb je opengestaan voor zijn beleving? Hetzelfde geldt voor haar. In hoeverre weet je zeker dat dit een onwenselijke situatie is voor haar en niet – ik roep maar wat – een welkome opening van tijd en ruimte waarin zij kan doen wat ze wil? Ik weet het natuurlijk ook niet lieve Toekijker, maar ik wijs je graag op de mogelijkheid dat dingen anders zijn dan ze in eerste instantie lijken. Oprecht geïnteresseerd zijn in een ander werkt het beste als je bereid bent om te horen hoe het écht is, niet hoe je vindt of hoopt dat het moet zijn. Angst is wat dat betreft een vorm van vooringenomenheid. En misschien is je zorg – in feite een sjiek woord voor angst – wel wat tussen jou en je vrienden instaat in deze situatie. Je zegt het zonde te vinden als ze uit elkaar gaan. Zelfs daar zou ik een vraagteken bij zetten. Uit naam van liefde. Dit is nog wat dieper werk, lieve Toekijker. Ik gooi graag een paar vragen op die je niet hals over kop hoeft te beantwoorden. Wat zou precies zonde zijn als je vrienden scheiden omdat ze uit elkaar zijn gegroeid? Wat is wenselijker: verbonden blijven met de oprechte ervaring van beider dierbare mensen, of tobben om de boel bij elkaar te houden? Wil je vertrouwen en openheid toevoegen aan deze situatie, of zorgen? Tegen jezelf zeggen dat je je er niet mee moet bemoeien terwijl je het wel doet, is misschien niet zo effectief. Noch het meest liefdevolle. Kijk of je je kunt bemoeien met dit echtpaar op de best mogelijke manier: onvoorwaardelijk open. Onvooringenomen. Onbevreesd. Dat is het geschenk van ware vriendschap. Alle goeds, Liefs Dot
