Hoe kan het toch dat een zinnetje dat begint met ‘jij’ zoveel irritatie bij een ander kan veroorzaken, terwijl een ‘ik-boodschap’ vaak voor begrip zorgt? Als je dat weet, heb je de sleutel in handen om ruimte te krijgen voor jouw behoeften en wensen. Dan zal de ander sneller zeggen: ‘Is goed, als dit belangrijk voor jou is, doen we het zo.’
Wel eens gehoord van de Gordon-methode? Het is een meer dan vijftig (!) jaar oude gesprekstechniek, niet bedacht door een zanger / beste vriend van Geer, maar door klinisch psycholoog Dr Thomas Gordon. Zo’n vijftig jaar geleden ontwikkelde hij een methode die ouders helpt om naar hun kinderen te luisteren. Zijn methode is nog altijd bruikbaar – niet alleen voor ouders, maar ook voor volwassenen onderling. In het boek ‘Luisteren naar elkaar – Meer rust, balans en resultaat thuis en op het werk’ vertelt zijn weduwe Linda Adams, die veel trainingen ontwierp aan de hand van Gordons werk, wat je eraan kunt hebben.
Botsing voorkomen
Praten gaat over effectiviteit, volgens Gordon. Dat klinkt een beetje klinisch en management-achtig, maar de psycholoog bedoelt vooral dat je je boodschap zo wilt overbrengen dat de ander je begrijpt. Dat betekent niet altijd dat je je ‘zin’ krijgt, maar wel dat je een onnodige botsing voorkomt.
Om effectief te zijn, is het volgens de methode het allerbelangrijkst dat je je verantwoordelijkheid neemt in een gesprek. Het is verleidelijk om de bal bij de ander te leggen, maar je hebt zelf veel invloed op hoe het gesprek verloopt. Een betere communicatie begint bij jezelf, zeg maar. De belangrijkste ‘truc’ is: spreken vanuit jezelf. Niet vingerwijzen, maar uitleggen wat jij graag wilt of belangrijk vindt, en waarom.
Je behoeften uitleggen
Een voorbeeld? Stel, je hebt een drukke dag en moet ook ’s avonds nog werken. Maar je partner wilde vandaag uitgebreid koken en houdt er niet van om onder druk gezet te worden. Jij vindt dat het best wel sneller kan. Het werkt dan beter om te zeggen: ‘Ik zou graag weten wanneer we gaan eten, omdat ik nog een ingewikkeld project moet afmaken vanavond.’ dan: ‘Je moet vanavond echt iets simpels maken, anders zijn we om acht uur nog niet klaar met eten.’
Het grote voordeel van de ik-boodschap is volgens Gordon en Adams, dat de ander leert wat jouw behoeften zijn en waarom ze belangrijk voor je zijn. Als je die zaken niet goed uitlegt, begrijpt de ander je niet en is hij of zij minder geneigd met je mee te denken.
Ik is geen toverwoord
Is ‘ik’ dan een toverwoord? Zo simpel is het niet, schrijft Adams. “Stel dat je tegen je collega zegt: ‘Ik vind je tactloos als je de enige vergaderruimte in het gebouw claimt. Ik vind dat je moet bedenken dat er meer mensen die ruimte nodig hebben.’ Ook al begon je de boodschap met ‘ik’, je zegt eigenlijk: ‘Je bent onattent en egoistisch, je denkt niet aan anderen.’ Je collega voelt zich dan uiteraard aangevallen en zal niet bereid zijn om je ter wille te zijn.”
Ook met een ik-boodschap heb je geen garantie op een ‘ja’ van de ander. Het kan zijn dat je met jouw opmerking of vraag iemand verrast, of weerzin oproept. Dan is het tijd voor stap twee: goed luisteren. Waarom voelt die ander weerzin bij je vraag? Spreek uit dat je begrijpt dat je verzoek nu niet uitkomt / dat de ander er nu geen oren naar heeft / etc. Spreek bijvoorbeeld af dat jullie het er op een later moment nog eens over hebben. Timing is belangrijk, maar stel niet te lang uit: ‘Hoe langer je je behoeften voor anderen verzwijgt, hoe lastiger het wordt je doel te bereiken.’
Meer lezen?
Luisteren naar elkaar. De Gordon-methode: Meer rust, balans en resultaat thuis en op het werk. Linda Adams, uitgeverij Kosmos (2020).
Meer Happinez?
- Met deze 4 tips leer jij pas echt goed luisteren
- 5 klassieke communicatiefouten die we in relaties maken
