Wanneer het gaat om intelligentie denken we al gauw aan de Albert Einsteins van deze wereld; geniale breinen van het hoogste wetenschappelijke niveau. Maar naast technische, wiskundige, taalkundige en commerciële intelligentie bestaat nog een soort intelligentie: het vermogen om de eigen emoties en die van een ander te waarnemen en interpreteren. Dit is emotionele intelligentie.
Emotionele intelligentie is een enorm belangrijke vaardigheid die, volgens filosoof Alain de Botton, te weinig belicht wordt. Maar het mooie is: iedereen heeft het in zich én is in staat zijn of haar emotionele intelligentie te vergroten. En het is helemaal niet moeilijk.
Kenmerken van het emotioneel intelligente genie
Emotionele intelligentie stelt je in staat om doordacht te handelen. Om veerkrachtig om te gaan met tegenslagen en om door iemands façade (en die van jezelf) te prikken. De Botton legt het als volgt uit: ‘Emotionele intelligentie is de kwaliteit die ons in staat stelt om problemen – met onszelf en in relaties tot anderen – met geduld, inzicht en inlevingsvermogen te benaderen.’
De manier waarop je omgaat met je eigen emoties, die van de ander en met de ups en downs van het leven is afhankelijk van in hoeverre je emotionele intelligentie zich ontwikkeld heeft. Iemand met een hoge emotionele intelligentie zal in de woede-uitbarsting van een naaste de verborgen schreeuw om hulp herkennen, terwijl anderen op zo’n moment niet in staat zijn om verder te kijken dan de boosheid.
Emotioneel intelligente mensen zijn skeptisch als het om hun eigen gevoelens gaat en handelen zelden op basis van een eerste ingeving.
Herken jij jezelf in bovenstaande? Dan zit het met jouw emotionele intelligentie al aardig goed.
Een lesje emotionele intelligentie
Voor iedereen die wil werken aan zijn of haar emotionele intelligentie allereerst een prettig gegeven: het is niet iets waarmee je geboren wordt. Net zoals taal, rekenen en techniek is emotionele intelligentie een vaardigheid die je kunt leren op school. Sterker nog: de mate waarin je emotioneel intelligent bent is van invloed op je algehele intelligentie. Ook om andere vormen van intelligentie te trainen is het dus belangrijk om je te richten op de ontwikkeling van je emotionele intelligentie.
Een voorbeeld hiervan is dat basisschoolkinderen moeten leren om woorden te geven aan hun gevoelens. Wanneer kinderen (en volwassenen) in sociale situaties goed kunnen functioneren en dus in staat zijn hun gevoelens te benoemen en ze er gewoon te laten zijn, heeft dit een positieve uitwerking op de intellectuele intelligentie. Als een kind heel druk, boos, verdrietig of angstig in de klas zit, wordt het immers veel lastiger om te onthouden wanneer je nu wel of niet dt moet gebruiken.
Het gaat veel verder dan school
Wanneer we niet of te weinig focussen op het aanleren van emotionele intelligentie vormen we volgens De Botton een “technisch aangedreven bedreiging voor onszelf”. Volgens de filosoof ligt de oplossing in het aanbieden van onderwijs dat zich richt op het interpreteren van jezelf, de bron van je emoties, de invloed van je kindertijd en het sturen van je angsten en verlangens.
Bovendien moet deze educatie niet stoppen bij het afronden van een opleiding. Het ontwikkelen van emotionele intelligentie gaat namelijk veel verder dan school (en een mens is immers nooit te oud om te leren). Hoe kun je er zonder opleiding dan voor zorgen dat je je emotionele intelligentie blijft trainen? De kans is groot dat je hier, onbewust, al regelmatig mee bezig bent. De oplossing is namelijk het consumeren van cultuur. Cultuur – van de hoge tot de populaire soort – is volgens De Botton de centrale factor voor het overbrengen van emotionele intelligentie. Je verdiepen in cultuur zorgt ervoor dat je continu wijsheden en rituelen tot je neemt.
Dus lees boeken, luister muziek, bezoek exposities, verdiep je in (kunst)stromingen, andere volkeren, verre landen en maak van jezelf een emotioneel intelligent genie.
Meer lezen over intelligentie?
Dit zijn de 9 typen intelligentie (waar herken jij jezelf in?)