Collega’s die druk praten op je werk, terwijl jij je probeert te concentreren. Een vriendin die het liefst urenlang haar zielenroerselen met je deelt, waardoor je halverwege het gesprek uitgeput voelt. Je kind geeft een feestje, en jij vindt een huis vol kinderen nogal een intense ervaring. Als je (hoog)gevoelig bent, kunnen feestjes, borrels en diners veel van je vragen. Zo voorkom je overprikkeling in sociale situaties.
In situaties die je overweldigen, kun je verschillende technieken toepassen om de prikkels weg te nemen of minder hard te laten binnenkomen.
1. Wees eerlijk tegen jezelf
Als je voelt dat je overprikkeld raakt, zeg dat dan tegen jezelf. Erkennen dat het je te veel wordt, lucht al op – en het is het begin van het vinden van een oplossing. Door je gevoel te negeren, put je jezelf onnodig uit.
2. Ontprikkel jezelf
Zelfs in de lastigste situaties is het vaak mogelijk om even een time-out te nemen. Voel je jezelf overprikkeld of moe worden, ga even naar het toilet. Doe daar een eenvoudige ademhalingsoefening– die kan in een paar minuten al kalmte brengen. Loop naar buiten om een frisse neus te halen. Zonder jezelf even af om naar muziek te luisteren die je tot rust brengt. Kies een andere plek in de ruimte (‘hé, ik zie plek bij het raam, zullen we daar gaan zitten?’). Door zo’n kleine actie te ondernemen, neem je het heft in eigen hand.
3. Vertel hoe je je voelt
Als gevoelig mens ben je niemand verantwoording schuldig. Aan de andere kant hoef je je ook niet uit te putten in het bedenken van creatieve excuses wanneer je een samenzijn te intens vindt. Als je uitlegt dat je soms overprikkeld raakt, kan dat leiden tot een openhartig gesprek – en tot meer begrip. Maar ook al vindt de ander het niet zo makkelijk om zich in jou in te leven, je hebt alle recht om een gesprek te beëindigen of er even tussenuit te gaan wanneer je dat nodig hebt. En hoe vaker je dat doet, hoe gemakkelijker het gaat.
4. Heb jezelf lief
Het kan verrassend veel lucht geven om jezelf, wanneer je overprikkeld raakt, liefdevol toe te spreken. Aanvaard dat de situatie je moeite kost. Denk aan jezelf zoals je dat zou doen aan een geliefde of familielid die ergens mee worstelt – hem of haar gun je ook acceptatie en rust.
5. Herhaal in gedachten een mantra
Welke uitspraak of welk mantra kan je rust brengen wanneer je overprikkeld raakt? Het is waardevol om zo’n zinnetje paraat te hebben – het kan iets heel eenvoudigs zijn, zoals ook dit gaat voorbij of, uit het Sanskriet, ham-sa, wat zoveel betekent als: ik ben die ik ben. Je kunt het op een klein briefje schrijven en in je portemonnee stoppen, zodat je het letterlijk altijd bij je hebt.
Meer lezen over hooggevoeligheid?
Dit moet je wel (en vooral niet) doen als je hoogsensitief bent.