Negatieve gedachten kunnen bezit van ons nemen en een kooi creëren waar we niet meer uitkomen, tot we ons diep van binnen beseffen dat de tralies van die kooi puur denkbeeldig zijn.
William Ernest Hernley schreef in zijn wereldberoemde gedicht ‘Invictus’ de prachtige woorden: ‘I am the master of my fate, I am the captain of my soul.’ Het waren deze woorden die Nelson Mandela kracht gaven terwijl hij meer dan een kwart eeuw gevangen zat in Zuid-Afrika. Zoals zo vaak met kunst geeft iedereen er zijn eigen betekenis aan, los van wat de kunstenaar met zijn werk bedoeld heeft.
Persoonlijk lees ik het beroemde gedicht als een manifest voor zelfbewustzijn en vertrouwen in het eigen ik. Een mooie en inspirerende gedachte. Toch komt het in de praktijk veel te vaak voor dat ik niet zelf aan het roer sta, maar mijn gedachten. Dan laat ik me leiden door wat ik denk, ongeacht of die hersenspinsels de waarheid zijn of niet.
In tijden dat ik me goed voel, is dat niet zo erg. Dan zijn mijn gedachten mooi, vrolijk en goed. Het wordt lastiger in periodes dat ik niet lekker in mijn vel zit. Dan kan het namelijk donker en destructief worden in mijn hoofd. De zeurende stem van zelfkritiek krijgt dan vrij baan en voor ik het weet zit ik in een negatieve gedachtespiraal.
Gelukkig zijn er manieren om te ontsnappen uit die negativiteit. Wij mensen zijn namelijk geen willoze slachtoffers van hun eigen gedachten en de emoties die daaruit voortvloeien. Wat wij denken hoeft niet ons leven en ons humeur te bepalen. Gedachten zijn maar gedachten. Wanneer dat inzicht écht diep tot ons doordringt, hoeven we niet meer te vechten tegen die gedachten. Dan kunnen ze er gewoon zijn.
Een van de grondleggers van deze theorie is bestsellerauteur Byron Katie. Zij bedacht The Work, een methode om negatieve gedachten op te sporen en te onderzoeken door jezelf vier vragen te stellen. Katie gelooft dat emoties als verdriet, boosheid en ontevredenheid worden veroorzaakt doordat we onze eigen negatieve, onware gedachten geloven.
De vier simpele vragen uit The Work-methode helpen je om gedachten geen loopje met je te laten nemen, maar er op een andere manier naar te kijken. De afstand die daardoor ontstaat, zorgt er vervolgens voor dat we milder worden. Voor onszelf én voor anderen om ons heen. Of zoals Katie zelf zegt: ‘Ik laat mijn gedachten niet los. Ik benader ze met begrip en dan laten ze míj los.’
Destructieve gedachten? Stel jezelf deze vier vragen (en schrijf de antwoorden op papier)
1. Is het waar?
2. Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
3. Hoe reageer je, wat gebeurt er wanneer je die gedachte gelooft?
4. Wie zou je zijn zonder die gedachten?
Meer Happinez?
- Zo maak je een persoonlijke toolbox voor vreugde
- Dansmeditatie om moeilijke emoties te verwerken
- 3 dagelijkse rituelen tegen piekeren, stress en burn-out
