Dit is de tip voor als je het donkere van deze maanden eng vindt, of moeilijk.
Mijn dochtertje van twee vind donker eng. Als ik haar van de crèche haal na zonsondergang, wil ze dat ik haar draag. ‘Konker enggg!’ zegt ze, en wijst naar de hemel. Ik leg haar uit dat het donker niet eng is, alleen een beetje donkerder dan licht. Als het donker is gaan we slapen, zeg ik. Maar de zon komt altijd terug. Morgen is er weer licht. Ze knikt, niet helemaal overtuigd.
Voorbij vliegende dagen
Ik raak altijd een beetje afwezig deze maanden. Letterlijk: ik zie mijn vrienden bijna niet meer. Alsof mensen zien ook meer energie kost, en het schaarse daglicht heel precies gebruikt moet worden. Werk, kinderen. Weinig anders. De dagen vliegen voorbij als je vroeger naar bed gaat en minder energie hebt. Langs de straten fietsen ’s avonds vind ik vermoeiend en misschien, heel misschien vind ik het donker van de avond soms ook wel een beetje eng.
Meestal zijn enge dingen als je erin gaat, minder eng dan in je voorstelling.
Groter dan alles op aarde
Ik sprak eens een sterrendeskundige. Als het heel, heel donker is en je kijkt naar de hemel, zie je iets schitterends. In Nederland kun je op heldere nachten honderden sterren zien, en op goede plekken buiten de randstad zelfs duizenden. Afgelopen zomer toen we in Bretagne sliepen en ik ’s nachts uit de camper moest om te toiletteren, zag ik ze zoals ik ze nooit eerder in mijn leven heb gezien. In de hemel boven me was een waanzinnig lichtfeest bezig, grootser dan de zee en de bergen bij elkaar, groter dan alles op aarde. Stilletjes was het daar, het had me niet gewaarschuwd, het liet de mensen slapen, het trok zich niets aan van ons geneuzel. Het had geen publiek nodig om prachtig te zijn. Ik bleef lang staan en keek terwijl de wind mijn blote benen en voeten steeds kouder maakte, maar dat deerde niet. Ze lijken klein en ver weg, maar ze zijn er altijd, dat is zo fijn van de sterren, zei de deskundige. Je kunt op ze rekenen. Hij beschreef het als een soort rustpunt, je vergeet alle sores om je heen. Als je naar de sterren kijkt, is alles goed. Zelfs in het donker is er altijd licht.
