Waar vroeger rituelen werden gehouden om de aarde te bedanken voor haar gulle gaven, lijkt onze wederkerige relatie met de natuur inmiddels verloren gegaan. Wat we van haar krijgen wordt vaak gezien als vanzelfsprekend. Als we weer met eerbied leren ontvangen, ligt een leven vol dankbaarheid in het verschiet.
Al tienduizenden jaren geleden daalden mensen diep in de grotten van de aarde om daar, in het intiemste gedeelte dat ze van haar konden bereiken, rituelen van dankbaarheid te houden. Ze lieten er tekeningen achter die nu, dertigduizend jaar later, nog steeds zichtbaar zijn. Een gift aan de aarde, als dank voor haar vrijgevigheid.
Wat je geeft, krijg je terug
Het moet toen – met een leven rond het vuur, je wassen in de rivier en eten vinden in het bos – nog zo makkelijk zijn geweest om de onderlinge verwevenheid te voelen met alles wat leeft. Om in diepe eerbied te leven voor dat waar je je thuis voelt. Om de dankbaarheid te laten stromen voor wat je ontvangt. Niet alleen van de aarde zelf, maar van al haar bewoners: andere mensen, de dieren en de planten, van het water en de zon en de maan. Een diepe, wederkerige relatie van geven en nemen die je alleen nog bij planten en wilde dieren terugziet als ze daar de kans voor krijgen. Toch huist er diep in de ziel een verlangen om weer terug te keren in het web van het leven. Om weer te leren hoe je iets kunt teruggeven voor wat je ontvangt. Want die wens kan bewust zijn, maar als niemand het je mee voordoet, waar moet je dan beginnen?
Gescheiden van de natuur
Tegenwoordig leven we op zo veel lagen gescheiden van de natuur, en vraagt het om veel voorstellingsvermogen om de onafscheidelijke relatie met elkaar en de aarde weer te kunnen zien en beleven. Niet alleen omdat we in goed geïsoleerde huizen wonen, vele lagen kleding dragen en ons eten en onze spullen verpakt in plastic uit winkels laten komen. Maar ook omdat je van jongs af aan leert om te vertrouwen op je verstand om ‘vooruit’ te komen. Je leert daarmee ook om alles en iedereen in hokjes te stoppen en om de lat steeds hoger te leggen. Om te vergaren, te verzamelen, om meer te willen. Of het nu kennis, of geld, of materiële zaken zijn. Meer is altijd beter. En die collectieve zucht naar meer vertroebelt niet alleen de relatie met de natuur, maar ook met je intuïtie.
De blik van eerbied
Om weer in contact te komen met een oorspronkelijk gevoel van dankbaarheid, kun je een blik van eerbied ontwikkelen. Want met het verloren gaan van onze wederkerige relatie met de natuur, is ook de eerbied verdwenen voor het alledaagse, waarin alles snel moet en vanzelfsprekend is geworden.
Eerbied voelen voor de dingen om je heen, ze bewust in je handen nemen, kun je leren. Opnieuw eens echt luisteren, echt kijken. Neem je kop koffie eens in je handen. Wie heeft de kop gemaakt? Waar zat de klei ooit diep in de aarde? Wie groef het op? Waar groeiden de koffiebonen in de zon? Hoe zou die plant zich gevoeld hebben tussen alle andere planten? Hoe voelden de bonen in de handen van de koffieplukker? Hoe rook de plek waar de bonen gebrand werden? Hoe was de reis die ze aflegden voordat ze in jouw keuken terechtkwamen? Laat je aandacht en voorstellingsvermogen eens stromen in al die richtingen en voel hoe dankbaarheid vanzelf ontstaat als je onderdeel wordt van al die verschillende aardse elementen die nu samenkomen in jouw handen.
Dankbaarheid in elke handeling
De inheemse volkeren zijn de eerbied voor hun omgeving nooit verloren. In hun manier van leven zit dankbaarheid verweven in iedere handeling. Hier is de oeroude kennis van een wederkerige relatie bewaard gebleven. Zij weten dat je vraagt voordat je neemt. Houd je aan het antwoord. Neem nooit de eerste. Neem nooit de laatste. Neem alleen wat je nodig hebt. Neem nooit meer dan de helft. Laat wat over voor anderen. Oogst zo dat je zo min mogelijk sporen achterlaat. Gebruik wat je ontvangt met respect. Deel. Toon dankbaarheid voor wat je hebt ontvangen. Geef iets terug, voor wat je hebt ontvangen. Onderhoud degenen die jou onderhouden en de aarde zal voor eeuwig bestaan.
Als je deze universele regels toepast, dan gebeurt er iets tussen jou en je omgeving. Eerbied is een taal die levend is en die relaties herstelt, zelfs relaties waarvan je niet eens wist dat je ze had. Relaties die je een diepe vervulling bieden en een gevoel dat ze in het Engels zo mooi belonging noemen. De plek kennen waar je thuishoort in de orde der dingen. Een plek in de oneindige, wederkerige, liefdevolle relatie met alles wat leeft.
In contact met de natuur door het eren van de seizoenen
De seizoenen leren ons dat alles altijd verandert, en dat alles uiteindelijk weer terugkomt bij het begin. Bedank de aarde voor haar natuurlijke cycli, dat je als mens daarop mag meebewegen en de kans krijgt om te groeien. Elk seizoen opnieuw.
Leef met de seizoenen
Om meer in contact te komen met de verschillende seizoenen (en dus ook de aarde) heeft Happinez Leef met de seizoenen gecreëerd. Wil je dus ontdekken wat leven met de seizoenen je kan brengen? Meld je dan gratis aan en ontvang 6 mails in je inbox vol met inspiratie, oefeningen en cadeaus. Ontdek de kracht en het ritme van elk seizoen én wat het voor jou kan doen.
Meld je aan alvast aan voor de eerstvolgende editie van Leef met de seizoenen en wees als eerste op de hoogte van alle updates.
Tekst: Sarah Domogala
Het volledige artikel is te lezen in Happinez 2-2022 “De kunst van rijk leven”
