Minder vlees eten. Minder vliegen. Minder plastic. Huis isoleren. Er zijn zóveel dingen die je kunt doen voor het klimaat, dat je soms het overzicht kwijt raakt en de moed je in de schoenen zinkt.
Wat te doen? Kijk waar je het meeste effect kunt hebben en doe wat binnen je mogelijkheden ligt. En lees, om jezelf op te monteren, ‘Hoe gaan we dit uitleggen’, het klimaatboek van Jelmer Mommers.
‘Hoe gaan we dit uitleggen’ is het klimaatboek van Jelmer Mommers, journalist Klimaat & Energie bij De Correspondent. En waarom het je opmontert? Niet alleen omdat hij het probleem helder en onweerlegbaar formuleert: ja, broeikasgassen zorgen voor opwarming van de aarde, dat is een groot probleem en we kunnen daar wat aan doen door minder broeikasgassen uit te stoten. Maar vooral omdat zijn insteek positief is. Bij de pakken neerzitten is niet Jelmer’s ding. En dat is fijn. Drie gedachten uit ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ die helpen om hoopvol te blijven.
1. Het gaat niet om minder, maar om méér
De klimaatcrisis leidt vaak tot een verhaal van minder, minder en nog eens minder. Minder vliegen, minder vlees, minder plastic, minder van een hoop dingen, een veel mensen worden daar chagrijnig van. Jammer, vindt Jelmer, want eigenlijk gaat de oplossing van het klimaatprobleem niet over minder, maar juist over méér en beter: meer geluk, meer welvaart, meer gezondheid. De energietransitie zorgt voor banen. Minder uitstoot leidt tot minder fijnstof en schonere lucht. Als je het zo bekijkt, is het een heel ander verhaal.
2. Het is een uitdaging
Er is nog en positief aspect: de klimaatcrisis is weliswaar een groot en urgent probleem, maar het is wel een probleem dat we kunnen helpen oplossen. Bovendien is het een kwestie van ‘alles wat je doet, helpt. Er een namelijk ongelofelijk groot verschil tussen een opwarming van 2 graden en van 1,5 graad. Door de klimaatcrisis te zien als een uitdaging, en iets dat we sámen op kunnen lossen en waaraan iedereen een steentje kan bijdragen, wordt het ook een ander, en veel positiever, verhaal. Een probleem waar we samen onze schouders onder kunnen zetten, dat is veel motiverender dan iets waar je niets aan kunt doen.
3. Doe gewoon wat je kan
Maar al die dingen die je kunt doen, zoals minder vlees eten, voelen toch als een druppel op een gloeiende plaat? Ja, het zijn hele kleine stapjes. Maar het zijn wel kleine stapjes die héél veel individuen op heel veel plekken tegelijk zetten. En als je dat bij elkaar optelt, heeft het wel degelijk impact. Wat jij doet, doet er toe. Zeker ook omdat mensen elkaar aansteken – als jij vaker vegetarisch eet, zien anderen dat, en dat maakt het voor hen ook logischer om eens een vleesvervanger op tafel te zetten. ’Soms zie je niet meteen effect, maar als je uitzoomt zie je dat verandering zo werkt,’ aldus Jelmer. Er liggen nu veel meer vleesvervangers in de supermarkt dan een paar jaar geleden, en dat is gewoon omdat de vraag toenam.
Misverstanden zijn eenvoudig te weerleggen
Ook héél fijn: in de bijlage van ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ behandelt Jelmer twaalf misverstanden over het klimaat, en hoe je ze eenvoudig kunt weerleggen. ‘Wat wij doen helpt niks als China en India niet doen’ bijvoorbeeld – China en India zijn juist voorlopers. Of ‘Klimaatbeleid is onbetaalbaar’ – niets doen kost nog veel meer.
Dat ‘we met te weinig zijn om het verschil te maken’ is ook zo’n misverstand. Denk gewoon aan al die mensen die, vaak onzichtbaar op de achtergrond, op zoveel verschillende plekken allemaal op hun manier bezig zijn de wereld duurzamer en mooier te maken. Als je erop gaat letten, zie je het resultaat overal: katoenen broodzakken bij de bakker, buren die zonnepanelen op hun dak leggen, vrienden die met de trein op vakantie gaan, in plaats van met het vliegtuig.
Aanstekelijk, toch? Geen reden voor moedeloosheid. Dat je niets kunt bijdragen, dát is pas een misverstand. Bekijk deze lijst met 21 babystapjes op weg naar een groener leven, die Sanne Eva Dijkstra opstelde naar aanleiding van het optreden van Jelmer Mommers op het Happinez Festival. Doe dan één ding, en morgen nog een ding. Wat Jelmer zegt: ‘Het vergt maar een kleine groep om de koers van een samenleving te beïnvloeden.’
Meer over dit onderwerp?
- Jelmer Mommers schreef het boek, ‘Hoe gaan we dit uitleggen. Onze toekomt op een steeds warmere aarde’ (De Correspondent).
- ‘Toen ik deze cijfers onder ogen zag, besloot ik veel minder te vliegen (en jij misschien ook)’, schreef Jelmer in dit veelgelezen blog.
- Luister ook onze podcast ‘Het groene hart van… Jelmer Mommers’.
We hebben nog veel meer leuks om te lezen
- Lees hier drie redenen waarom je gelukkiger wordt als je minder gaat vliegen
- Deze tips helpen je makkelijker een duurzame keuze te maken in de supermarkt
- Wil jij jouw garderobe verduurzamen? Let dan op deze tips.
