Oh, ze zijn zo nuttig! Insecten, heb ik het over. Insecten bestuiven, ruimen op, composteren, zijn voedsel voor andere dieren, houden schadelijke organismen onder controle, verspreiden zaden, leveren inspiratie voor technologie, zorgen voor de bestuiving van groenten en fruit, nou ja, zonder insecten zou je niet eens chocola kunnen eten.
En dat wéten we allemaal wel, want er is al jaren genoeg deprimerend nieuws over de teloorgang van het aantal insecten. Je merkt het ook in de praktijk, als je erop gaat letten. Je kunt wel lollig doen over ‘geen gebrek aan fruitvliegjes anders!’ maar dat je nooit je voorruit hoeft schoon te maken, zelfs niet als je op een zomerdag door landelijk gebied bent gereden, daar klópt iets niet aan, dat is iets om je zorgen over te maken. Maar ja, insecten hebben niet echt een smoel. We denken bij ‘insect’ vooral aan de mug in de badkamer en die fruitvliegjes in de keuken. We kénnen ze niet, dat is het probleem.
De Noorse insecten-deskundige Anne Sverdrup-Thygeson doet er wat aan. Haar boek ‘Terra insecta. Over de fascinerende beestjes die de wereld draaiende houden’ is zo’n boek waardoor er echt een wereld voor je open gaat. Wat er allemaal mooi, leuk en tof is aan insecten? Nou, om maar wat te noemen:
1. Insecten helpen problemen oplossen
Door naar insecten te kijken, en insecten te laten helpen, worden ontdekkingen gedaan en problemen opgelost. Libellen leverden de inspiratie voor de drone-technologie. De rupsen van de wasmot (je kunt ook ‘een soort vlinder’ zeggen, klinkt liever) kunnen gaten eten in het plastic dat wordt gebruikt voor draagtasjes. Go, wasmot!
2. Ze kunnen levens redden
Er wordt geëxperimenteerd met kakkerlakken die in ingestorte gebouwen overlevenden kunnen zoeken. Dichter bij huis: die fruitvliegjes die in de keuken zo hinderlijk zijn, spelen een belangrijke rol in DNA-onderzoek.
3. Ze zijn af en toe totaal bizar
Soms weet je niet of iets gruwelijk is of prachtig. ’Veel mannelijke insecten zijn voorzien van een orgaan dat doet denken aan een compact soort campingbestek,’ schrijft Sverdrup-Thygeson monter, ‘er zitten een schraper, schepjes en lepels aan in fantasievolle modellen.’ Daarmee verwijderen die mannetjes bij de paring het sperma van het mannetje vóór hen. Oké. En dan is er een fraaie, groenogige parasiet-wesp die behalve een eitje ook een soort virus in een lieveheersbeestje injecteert. Als dat eitje uitkomt, blijft het lieveheersbeestje als een zombie de wacht houden tot het kruipsel volwassen is. Lief is anders, maar fascinerend is het wel.
Campingbestek, zombie-lieveheersbeestjes. Als Anne Sverdrup-Thygeson een verhandeling over paperclips zou schrijven, zat je waarschijnlijk nog geboeid op je stoel. Ik werd van het lezen zelf een beetje zo’n zombie lieveheersbeestje. Ik kon even niks anders dan verder lezen.
Je gaat van ze houden (ja echt)
Insecten zijn de kleine tandwieltjes in de natuur die de wereld als een klok laten tikken. ‘Terra insecta’ geeft insecten een smoel. Je krijgt een inkijkje in die wereld van de insecten en hoe meer je van ze weet, hoe meer je van ze gaat houden, zo werkt het echt. Dat je, wandelend in het bos, een complete dierentuin onder je voeten hebt, da’s toch een wonderlijk idee.
Hoe moet het intussen met de mug in de badkamer? Tja. Voor elk mens zijn er meer dan 200 miljoen insecten op aarde, dus die ene mug maakt niet zoveel uit. Aan de andere kant: er bestaat ook een hardwerkend neefje van de mug dat essentieel is voor de cacaoteelt. Kom daar eens om, bij een panda.
Verlanglijst: meer lieveheersbeestjes
Kortom, zonder insecten geen chocola en dat alleen is al ’n reden om die hele insectenwereld een warm hart toe te gaan dragen.
Meer lezen over insecten?
- ‘Terra Insecta. Over de fascinerende beestjes die de wereld draaiende houden’ door Anne Sverdrup-Thygeson (uitgeverij De Bezige Bij) opent je ogen voor diersoorten die op het eerste gezicht overbodig, vies of eng lijken, maar in werkelijkheid cruciaal zijn voor ons ecosysteem en leefklimaat.
- Ook het boek ‘De vlucht van de hommel’ van Dave Goulson (uitgeverij Atlas Contact) is een aanstekelijk boek over de de schoonheid van de natuur die opduikt op de meest verrassende plekken.
- En met deze 4 tips help jij de bloemetjes en bijtjes meteen een beetje op weg.
