Wat is boeddhisme eigenlijk?
Boeddhisme is een levensbeschouwelijke stroming. Sommige boeddhisten zien het als een geloof, veel anderen niet.
Waar komt het vandaan?
Boeddhisme is genoemd naar Boeddha, ‘de Verlichte’. Hij werd geboren als Siddharta Gautama en leefde 2500 jaar geleden in India. Hoewel hij opgroeide in rijkdom, voelde hij zich leeg van binnen. Van religieuze leraren leerde hij mediteren, maar geen van zijn leraren hielp hem het geluk te vinden wat hij zocht. Nadat hij zich jarenlang in eenzaamheid had teruggetrokken, vond hij de verlichting: de oplossing voor zijn lijden, de weg naar blijvend geluk.
Wat geloven boeddhisten?
Er zit veel verschil tussen wat boeddhisten geloven en hoe ze hun overtuiging in de praktijk brengen, maar ze delen allemaal een paar basisprincipes: de vier edele waarheden. Kort samengevat komen die hier op neer: in het leven is er lijden. Dat woord betekent niet alleen fysieke pijn, maar het slaat op alles in het leven wat we moeilijk vinden. Lijden heeft te maken met onze begeerte, maar dat gevoel, het ‘willen hebben’, kunnen we laten ophouden door verlicht te worden. De weg naar die verlichting (of nirwana) noemt Boeddha het nobele achtvoudige pad.
Hoe kom je tot verlichting?
Het lijden in ons leven speelt zich allemaal af in onze geest. Veranderen we onze geest, dan veranderen we ook de manier waarop we het leven ervaren. In het boeddhisme gaat het er dus om onze geest zo te ontwikkelen dat deze het leven op een kalme, vredige manier ervaart. Voor een positieve levenshouding is het belangrijk om goed te zijn voor de mensen en dieren om ons heen.
Die positieve levenshouding heeft toch ook iets met karma te maken?
Klopt. Karma, een woord uit het Sanskriet, betekent ‘handeling’. Het is eigenlijk zoiets als de wet van oorzaak en gevolg. Wat we doen – met ons lichaam, onze geest en onze woorden – heeft gevolgen. Niets wat we doen is inherent goed of slecht, het gaat om de intentie: doen we iets vanuit vriendelijkheid of liefde, met de bedoeling om anderen geluk te brengen, dan zal die handeling onszelf ook iets goeds brengen.
En hoe draagt meditatie bij aan een positieve levenshouding?
Meditatie wordt in het boeddhisme gezien als een manier om je eigen geest te leren kennen. Door te mediteren, kun je verwarrende gedachten, onrust en (voor)oordelen over jezelf en de wereld loslaten. Zo ontstaat er ruimte voor een kalme, positieve blik.
Wat kan ik lezen als ik meer over boeddhisme wil weten?
Een goed begin is Wereldreligies: Boeddhisme, een toegankelijk geschreven handboek geschreven door Hidde Tangerman, dat is uitgegeven door Happinez.