Overgangsrituelen: geef betekenis aan momenten van transitie

Overgangsrituelen: geef betekenis aan momenten van transitie Overgangsrituelen: geef betekenis aan momenten van transitie Overgangsrituelen: geef betekenis aan momenten van transitie

Rituelen geven betekenis aan momenten van transitie in ons leven. Dat gebeurt al sinds mensenheugenis in alle culturen. Maar de manier waarop we die gebruiken vormgeven, mag meebewegen met de tijd waarin we leven. Laat je inspireren door deze overgangsrituelen in een nieuw jasje van ritueelbegeleider Ameike van der Ven.

Geboorte-ritueel: welkom in de wereld

Wat

Met dierbaren een pasgeboren kind verwelkomen.

Hoe

Ameike: “Mijn eigen zoons heb ik in de wereld verwelkomd met een ritueel waarbij mijn man en ik vier personen hebben aangewezen die een bijzondere rol vervullen in het leven van onze kinderen. Eigenlijk vervullen zij de rol van traditionele peetouders. Die vier personen kregen ieder een element toegewezen, met de taak de waarden die daarbij horen te vertegen­ woordigen. Aarde staat voor stabiliteit, jezelf neerzetten in de wereld. Het element water gaat over emoties, de onderstroom en je mogen uiten. Vuur staat voor passie, een zekere drive hebben in het leven en lucht voor inspiratie en communicatie. Mijn man en ik vertegenwoordigden het laatste element, liefde. Tijdens het ritueel sprak iedereen die een element vertegenwoordig­ de een wens of boodschap uit voor ons kind terwijl de rest van de groep om ons heen stond. Die cirkel symboliseerde het gevoel: jij hoort bij ons. En ik heb alle aan­ wezigen gevraagd een brief te schrijven met hun wens voor onze kinderen. Zij hebben die brieven op hun achttiende ontvangen.”

Waarom

Ameike: “Elke religie en elke cultuur heeft een ritueel om een pasgeboren baby op te nemen in de gemeenschap. Met dat ritueel geef je je kind systematisch de boodschap mee: jij hoort bij ons.”

Rouw-ritueel: verdriet toelaten

Wat

Het begeleiden van het rouw­ proces.

Hoe

Ameike: “Het ritueel met draden doorknippen heb ik ook gedaan met een vrouw die moeilijk kon loskomen van haar overleden partner. Na tien jaar wilde ze verder met haar leven, en het moment markeren van alleen verder gaan. Dat moment kwam met de verhuizing uit het huis waarin haar man was overleden. Mijn cliënt had het gevoel dat ze met de verhuizing haar man nog een keer zou verliezen, maar tegelijkertijd was de ver­ huizing nodig om weer verder te kunnen. We hebben toen het ritueel met de draden gedaan. In elke kamer van het oude huis hebben we een herinnering opgehaald en losgelaten in het nieuwe huis. En ik doe ook vaak het Ik Vergeet Je Nooit­ gesprek. Daarmee geef ik mensen een vorm om herinneringen en gevoelens hardop uit te spreken.”

Waarom

Ameike: “Vaak durven of weten mensen niet hoe ze het verdriet kunnen toelaten. Een rouwritueel geeft je een moment om dat wel te doen, en om alle emoties die er zijn te doorvoelen.”

Van samen naar alleen verder

Wat

Een liefdesrelatie ontbinden

Hoe

Ameike: “Bij een scheiding zijn regelmatig ook kinderen betrokken. Je kunt als gezin ook het ritueel van de fles en het zand doen. Daarmee laat je als ouders aan je kinderen zien: we gaan verder in een andere vorm maar onze levens blijven altijd met elkaar verweven. Om als partners samen een scheidingsritueel te doen, dat is iets waar je op dat moment ook samen aan toe moet zijn en dat lukt niet altijd. Maar je kunt wel zelf een ritueel doen om los te komen van je partner. Bijvoorbeeld het doorknippen van draden waarbij elke draad iets, iemand of een herinnering symboliseert uit jullie leven samen waarvan je je moet losmaken. Je kunt dat doen op de dag dat jullie een jaar uit elkaar zijn, jullie huwelijksdag of een ander moment dat iets betekende tijdens jullie samenzijn.”

Waarom

Ameike: “Ik geloof heel erg dat wat je met een ritueel verbindt, je ook met een ritueel kunt ontbinden. Van samen naar alleen verder is ook een transitie om bij stil te staan.”

Tekst: Angélique Heijligers
Beeld: fotografie door Elke Smit

Meer weten?

In Happinez ‘Vind je eigen koers’ vind je meer rituelen van Ameike van der Ven. Bestel dit nummer nu zonder verzendkosten in de Happinez webshop.

Meer lezen over rituelen?

De kracht van rituelen: zo creëer je rust.

Volgend artikel
3 fijne rituelen om te ontspannen voor het slapen gaan
3 fijne rituelen om te ontspannen voor het slapen gaan